کلاژن چیست؟

کلاژن یک کلمه یونانی به معنای «تولید کننده چسب» است . در حقیقت این نام به پروتئینی داده شده که فیبرهای سفید پوست، تاندون ها، استخوان ها، غضروف ها و تمام بافت های رابط را تشکیل می دهد. کلمه کلاژن اغلب ، پوست و ماده ضد پیری را در ذهن ما تداعی میکند اما حقیقت این است که این پروتئین مهم سراسر بدن را در بر میگیرد و در واقع ترکیب اصلی سازنده ی غضروف؛ عضلات، استخوان ها، پوست و تاندون ها محسوب می شود همچنین در مواد ژلاتینی بدن مانند زجاجیه چشم نیز وجود دارد. بنابراین چیزی بیش از یک ماده ی ساده در ترکیب کرم های زیبایی است.

کلاژن چه میکند؟

کلاژن‌ها مولکول‌هایی هستند که قابلیت جذب مجدد توسط بدن را دارند، این بدان معنا است که این پروتئین‌ها می‌توانند شکسته شده، تغییر یافته و دوباره جذب بدن شوند. به همین دلیل است که از کلاژن‌ها در زمینه‌های مختلف پزشکی و مراقبت‌های زیبایی استفاده می‌شود. حالت کشسانی و الاستیسیته پوست در نتیجه وجود کلاژن است و به کمک این پروتئین است که پوست با جایگزین کردن سلول ها جوانی و خاصیت ارتجاعیش را حفظ میکند .

کلاژن علاوه بر اینکه به پوست خاصیت ارتجاعی می دهد و با حفظ آب بافت پوستی مانع از خشکی و چین و چروک می شود. حداقل شانزده نوع پروتئین کلاژن در بدن وجود دارد که از بین آن ها سه تا پنج نوع از اهمیت بالایی برخوردارند. به طور مثال کلاژن نوع یک در لایه های پوست وجود دارد که باعث تقویت آنها می شود .

این پروتئین در لایه میانی پوست که به آن درم میگوییم ، به ساخت فیبروبلاست کمک میکند . فیبروبلاست ، شبکه ای فیبری از سلول هاست که سلول های جدید روی آن رشد می کنند . وجود این شبکه و تولید و رشد سلولهای تازه باعث جوانسازی پوست می شود. کلاژن همچنین در تعویض و ترمیم سلول های مرده پوست نیز نقش دارد.

عوامل کاهش کلاژن در بدن

بدن انسان به صورت طبیعی کلاژن میسازد. اما با بالا رفتن سن و برخی عواملی محیطی این تولید این پروتئین کاهش پیدا می کند و باعث چین و چروک و افتادگی پوست و نهایتا پیری می شود. عواملی مانند مصرف زیاد قند، مصرف دخانیات و قرار گرفتن در معرض نور خورشید ، استرس، آلودگی هوا، مصرف بیش از حد کافئین رژیم غذایی نامناسب باعث تشدید کاهش تولید آن می شود. وقتی سطح کلاژن بدن مناسب باشد، سلولهای حاوی کلاژن ظاهری قوی و جوان به خود می گیرند.

عوامل افزایش کلاژن در بدن

همه انواع کلاژن ابتدا به شکل پروکلاژن ساخته می شوند. به این ترتیب که دو آمینو اسید پرولین و گلایسین به کمک ویتامین C با یکدیگر ترکیب می شوند و پروکلاژن را می سازند. بنابراین بدن به طور طبیعی کلاژن را تولید می کند و ما می توانیم با دریافت مقدار مناسبی از مواد مغذی، به بدن در ساخت این پروتئین مهم کمک کنیم.

نوعی دیگر پروتئین در بدن الاستین است. الاستین در جاهایی از بدن که منقبض می شود ، مانند شریان ها و ریه ها یافت می شود. الاستین و کلاژن هر دو پروتئین موجود در پوست هستند. آنها با هم کار می کنند تا بافت و شکل آن به پوست داده شود. نکته جالب در مورد کلاژن این است که تحریک رشد آن باعث ایجاد اثر دومینو می شود.

هرچه کلاژن بیشتری داشته باشید ، بدن شما قادر به تولید و نگهداری بیشتر آن می باشد. با مصرف برخی از مواد غذایی مانند تخم مرغ، جوانه گندم، مرکبات، گوشت حیوانات و … می‌توان به بدن برای تولید بیشتر کلاژن کمک کرد .