علت بیماری دیابت هنوز خوب شناخته نشده است. ولی به طور کلی همه دانشمندان هم عقیده اند که باید اشکالی در عمل انسولین وجود داشته باشد. انسولین ماده یا هورمونی است که توسط سلولهای بنای جزایر لانگرهانس لوزالمعده (پانکراس) به داخل جریان عمومی خون ترشح می شود. در شخص سالم پس از خوردن هر غذا مقدار لازم انسولین به وسیله لوزالمعده به داخل جریان عمومی خون ترشح میگردد که به سوخت و ساز و ذخیره شدن قند خون در بدن کمک میکند.

در بیماران دیابتی سلولهای بنای جزایر لانگرهانس فاقد ترشح انسولین یا دچار کمبود ترشح آن هستند، یا اینکه انسولین ترشح می نمایند، ولی بدن این گونه افراد به دلایلی نمی تواند از آن به طور کامل استفاده کند.

به طور کلی فرضیه های علل ایجاد دیابت به شرح زیرند:

عدم ترشح یا کمبود ترشح انسولین در لوزالمعده.

وجود مواد مخرب انسولین در بدن (در کبد).

خنثی کردن یک زنجیر مولکولی انسولین به وسیله زنجیر دیگر آن

تبدیل نوع فعال انسولین به نوع غیر فعال آن.

وجود تومور لوزالمعده که موجب جلوگیری از ترشح جزایر لانگرهانس میشود.