چرا آرتروز میگیریم؟
آرتروز یا استئوآرتریت (OA) یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مفصلی مزمن است که بیشترین انتشار را در جوامع مسن‌تر دارد. این بیماری به عنوان آرتریت فرسوده، آرتریت دژنراتیو و بیماری مفصلی دژنراتیو نیز شناخته می‌شود.
مفصل به عنوان نقطه اتصال بین دو استخوان عمل میکند و از غضروف، یک بافت نرم و لیزی بهره می‌برد که انتهای استخوان‌ها را پوشش می‌دهد و به عنوان یک لایه محافظ برای آنها عمل میکند.
در صورت بروز استئوآرتریت، غضروف مفصل تحلیل می‌شود و باعث ساییدگی و فرسایش استخوان‌های داخل مفصل می‌شود. این فرسایش و ساییدگی می‌تواند باعث درد، سفتی، محدودیت حرکت و علائم دیگری شود که مرتبط با مشکلات مفصلی هستند.
استئوآرتریت می‌تواند در هر مفصلی از بدن رخ دهد، اما معمولاً در مفاصل وزن‌برداری مانند مفاصل زانو، بازو، بازوی بالا و مفصل های کمر شایع‌تر است.
عوامل مختلفی می‌توانند در بروز استئوآرتریت نقش داشته باشند، از جمله پیری طبیعی، فعالیت‌های فیزیکی زیاد، آسیب مکانیکی به استخوان‌ها و مفاصل، ژنتیک و عوامل مرتبط با سبک زندگی. علاوه بر این، چاقی نیز می‌تواند یک عامل خطر برای بروز و پیشرفت استئوآرتریت باشد.
مدیریت استئوآرتریت شامل ترکیبی از روش‌های غیردارویی و دارویی است. برای بهبود سلامتی مفاصل، کاهش درد و بهبود عملکرد مفاصل، تغییرات در سبک زندگی، فیزیوتراپی، تغذیه مناسب، کاهش وزن در صورت لزوم ، داروها برای کنترل درد و التهاب مورد استفاده قرار می‌گیرند.
غذاهای مضر برای آرتروز
غذاهای مفید برای آرتروز
شایع ترین نواحی بدن که درگیر آرتروز میشوند کدامند؟
استئوآرتریت (OA) می‌تواند در بسیاری از نواحی بدن رخ دهد، اما برخی از نواحی معمول‌تر و شایع‌تر عبارتند از:
دست‌ها: مفاصل دست‌ها از جمله مفاصل میانی انگشتان و مفصل مچ دست می‌توانند در معرض استئوآرتریت قرار بگیرند. این می‌تواند عوارضی مانند درد، سفتی و تورم در دست‌ها را ایجاد کند.
انگشتان: مفاصل انگشتان نیز به طور معمول درگیر استئوآرتریت میشوند. این عموماً مفاصل بین استخوان‌های پشت دست و استخوان‌های انگشتان شامل مفاصل پهنه‌ای است.
شانه: مفصل شانه نیز ممکن است تحت تأثیر استئوآرتریت قرار گیرد. با پیشرفت بیماری، درد، سفتی و محدودیت حرکت در مفصل شانه احساس می‌شود.
ستون فقرات: استئوآرتریت می‌تواند در ستون فقرات رخ دهد، به طور خاص در مناطق گردن و پایین کمر. این می‌تواند باعث درد، سفتی و محدودیت حرکت در این ناحیه شود.
باسن: مفصل باسن، که به عنوان مفصل کوکسوفمورالی نیز شناخته می‌شود، نیز می‌تواند در معرض استئوآرتریت قرار بگیرد. این می‌تواند باعث درد و محدودیت حرکت در مفصل باسن شود.
زانو: استئوآرتریت زانو نیز بسیار رایج است و می‌تواند باعث درد، سفتی، تورم و محدودیت حرکت در زانو شود. معمولاً مفصل زانو و مفاصل درونی زانو درگیر استئوآرتریت میشوند.
علائم آرتروز چیست؟
علائم و نشانه‌های آرتروز می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
درد مفاصل: درد مفاصل یکی از علائم اصلی آرتروز است. این درد معمولاً به طور تدریجی و پیشرونده ظاهر می‌شود و ممکن است با فعالیت‌های روزمره مانند راه رفتن، خم شدن یا بلند شدن از صندلی بیشتر شود. همچنین، درد ممکن است در طول شب نیز بیشتر شود.
سفتی مفصل: در آرتروز، مفاصل ممکن است سفت و کمی حرکت ناپذیر شوند. این سفتی معمولاً در صبحگاهی یا پس از مدتی از استراحت بیشتر به وضوح حاکی می‌شود و با حرکت و استفاده از مفصل بهبود می‌یابد.
کاهش دامنه حرکتی: آرتروز می‌تواند منجر به کاهش دامنه حرکتی مفاصل شود. این به معنی محدود شدن قدرت و انعطاف پذیری مفصل برای انجام حرکات طبیعی مانند خم شدن، دراز کشیدن و چرخش است.
صدای کرپیتوس: هنگامی که مفاصل آرتروزیک با حرکت می‌کنند، ممکن است صداهایی مانند کرکره شدن، ترقه زدن، کلیک کردن یا ترکیدن (کرپیتوس) ایجاد شود. این صداها ممکن است به علت تغییرات در سطح غضروف، توده‌های استخوانی یا تجمع مایع درون مفصل ایجاد شود.
تورم: در برخی از موارد، آرتروز می‌تواند باعث تورم و التهاب در ناحیه مفصل شود. تورم ممکن است با درد و سفتی همراه باشد و نشانه ای از واکنش التهابی درونی مفصل باشد.
ناراحتی و سختی صبحگاهی: در صبح‌ها یا پس از مدتی از استراحت بیشتر، ممکن است احساس سختی و ناراحتی در مفاصل مبتلا به آرتروز داشته باشید. این علامت معمولاً در مدتی کوتاه بعد از بیدار شدن ظاهر می‌شود و با حرکت و استفاده از مفصل کاهش می‌یابد.
تغییرات در شکل و ساختار مفصل: در پیشرفت آرتروز، ممکن است شکل و ساختار مفصل تغییر کند. این تغییرات می‌توانند شامل تغییر در شکل استخوان، توده‌های استخوانی یا اضافی، تخریب غضروف، تشکیل استخوان‌های جدید (اسپور) و غیره باشند.
تغییرات در پوست و بافت اطراف مفصل: در برخی از موارد، آرتروز می‌تواند به تغییرات در پوست و بافت اطراف مفصل منجر شود. ممکن است پوست در ناحیه آسیب دیده قرمز، گرم، و یا آبکی شود.
برای درمان آرتروز چه اقداماتی لازم است؟
OA یا آرتروز، یک بیماری مفصلی است که ناشی از آسیب مفاصل است. این آسیب می‌تواند به صورت تجمعی در طول زمان ایجاد شود و به همین دلیل، سن یکی از عوامل اصلی موجب آسیب مفصلی و بروز OA می‌شود. هر چه سن شما بیشتر باشد، استرس مکرر بیشتری بر مفاصلتان وارد شده است.
درمان OA بیشتر بر مدیریت علائم تمرکز دارد. نوع درمانی که به شما بیشترین کمک را میکند، تا حد زیادی به شدت علائم و محل آسیب دیده وابسته است. در بسیاری از موارد، داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک (OTC)، تغییر در شیوه زندگی و درمان‌های خانگی برای کاهش درد، سفتی و تورم کافی هستند.
داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک می‌توانند شامل ضد التهابات غیر استروئیدی (مثل ایبوپروفن و ناپروکسن) و مکمل‌های غذایی مانند گلوکوزامین و کندروئیتین باشند. این داروها معمولاً برای کاهش درد و التهاب در مفاصل موثر هستند.
تغییر در شیوه زندگی نیز می‌تواند بهبود مهمی در مدیریت OA ایجاد کند. این شامل حفظ وزن سالم، انجام تمرینات با اندازه‌گیری مناسب، استفاده از روش‌های غیرضروری برای کاهش استرس بر مفاصل (مانند استفاده از وسایل حمل و نقل) و استفاده از وسایل کمکی مانند قلاب‌ها و عصای پشتیبان است.
بعلاوه، درمان‌های خانگی نیز می‌توانند در کاهش علائم OA مفید باشند. این شامل استفاده از کمپرس های گرم یا سرد بر روی مفاصل دردناک، استفاده از تکنیک های آرامش و روان‌شناسی برای کاهش استرس و آرامش، و استفاده از روش‌های طب سنتی مانند ماساژ یا تراپی‌های فیزیکی می‌شود.
مهم است که قبل از شروع هر نوع درمان، با پزشک خود مشورت کنید. او می‌تواند برنامه درمانی مناسب را براساس شدت و موقعیت OA شما تعیین کند و راهنمایی لازم را درباره درمان‌های مناسب و مواردی که بایدر نظر بگیرید. همچنین، در صورت لزوم، پزشک ممکن است شما را به متخصصان دیگر مانند فیزیوتراپیست، روانشناس یا جراح ارجاع دهد.
به طور کلی، با مراقبت و مدیریت مناسب، می‌توانید زندگی فعال و راحتی را با OA داشته باشید. مهم است که متناسب با شرایط خود، به درمان‌های موثر پایبند باشید و به شیوه زندگی سالم و منظمی توجه کنید.
مدیریت وزن برای درمان آرتروز
اضافه وزن می‌تواند یک عامل مهم در تشدید عوارض آرتروز باشد و ممکن است فشار اضافی را بر روی مفاصل ایجاد کند. کاهش وزن می‌تواند به عنوان یک روش موثر برای کاهش درد و بهبود علائم آرتروز عمل کند. در واقع، حتی از دست دادن یک مقدار کوچک وزن می‌تواند تأثیر قابل توجهی در تسکین درد و بهبود عملکرد مفاصل داشته باشد.
علاوه بر اینکه فشار روی مفاصل را کاهش می‌دهد، کاهش وزن می‌تواند به کاهش خطر بروز مشکلات سلامتی دیگر نیز کمک کند. برای مثال، افرادی که دارای اضافه وزن هستند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2، بیماری قلبی و سایر عوارض مرتبط با چاقی قرار بگیرند. با کاهش وزن، این خطرها نیز می‌توانند کاهش یابند.
برای کاهش وزن، می‌توانید به روش‌های زیر توجه کنید:
رژیم غذایی سالم و متعادل: مصرف یک رژیم غذایی سالم و متعادل با تمرکز بر مواد غذایی غنی از مواد مغذی، مانند میوه‌ها، سبزیجات، محصولات غله کامل، پروتئین‌های کم چرب و ماهی، می‌تواند به شما کمک کند تا وزن خود را کاهش دهید و سلامت عمومی خود را بهبود بخشید.
کنترل اندازه قسمت‌های غذایی: ممکن است به جای تغییر کامل رژیم غذایی، کنترل اندازه قسمت‌های غذایی خود را افزایش دهید. با کاهش میزان مصرف غذا و جلوگیری از پر شدن بیش از حد، می‌توانید کالری‌های اضافی را کاهش دهید.
فعالیت بدنی منظم: فعالیت بدنی منظم می‌تواند به شما در کاهش وزن کمک کند. تمریناتی مانند پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری و تمرینات تقویتی می‌توانند کالری‌های اضافی را سوزانده و عضلات را تقویت کنند.
کنترل استرس: استرس می‌تواند به مصرف غذای زائد و اضافه کردن وزن کمک کند. تمرینات ریلکسیگری و تکنیک‌های کاهش استرس مانند مدیتیشن و یوگا می‌توانند به کنترل استرس و کاهش خوراکی‌های اضافی کمک کنند.
مشاوره و راهنمایی: در صورت نیاز، مشاوره از یک تغذیه‌شناس یا متخصص تغذیه می‌تواند به شما در تنظیم رژیم غذایی مناسب و برنامه ورزشی کمک کند.
مهم است که در راه کاهش وزن، تغییرات را به طور پایدار و درازمدت ایجاد کنید. تغییرات کوچک و پیوسته در سبک زندگیتان می‌توانند به شما کمک کنند تا به طور پایدار و بهترین نتایج را در کاهش وزن و بهبود سلامتی خود بدست آورید.
رژیم غذایی برای آرتروز
تغییراتی در رژیم غذایی خود می‌توانید ایجاد کنید تا در مدیریت و کاهش عوارض آرتروز (OA) کمک کند. در ادامه، برخی از عناصر غذایی که ممکن است در کاهش التهاب و تسکین علائم OA موثر باشند را بررسی می‌کنیم:
ویتامین C: میوه‌هایی مانند پرتقال، توت‌فرنگی، گریپ‌فروت و سبزیجاتی مانند بروکلی و فلفل قرمز حاوی ویتامین C غنی هستند. این ویتامین به عنوان یک آنتی‌اکسیدان عمل میکند و می‌تواند در کاهش التهاب و حفظ سلامت مفاصل مؤثر باشد.
ویتامین D: مصرف مقدار کافی ویتامین D از طریق ماهی چرب (مانند سالمون و ماهیان آبی عمده)، تخم مرغ و محصولات لبنی غنی شده با ویتامین D می‌تواند به سلامت استخوان‌ها و مفاصل کمک کند. ویتامین D نقش مهمی در جذب و استفاده از کلسیم و فسفر دارد که این مواد معدنی نقش بنیادی در سلامت استخوان‌ها دارند.
بتاکاروتن: میوه‌ها و سبزیجاتی مانند هویج، کدو حلوایی، بادمجان و سبزیجات تاریک رنگ مثل اسفناج حاوی بتاکاروتن هستند. این ترکیبات آنتی‌اکسیدانی می‌توانند در کاهش التهاب و محافظت از بافت‌های مفصلی نقش مؤثری ایفا کنند.
اسیدهای چرب امگا 3: ماهی‌هایی مانند ماهی سردآبی (مثل ماهی قزل‌آلا و ماهی سالمون)، تخمه کتان و گردو منابع خوبی از اسیدهای چرب امگا 3 هستند. این اسیدها می‌توانند به کاهش التهاب و تسکین درد در مفاصل کمک کنند.
همچنین، مهم است که مواد غذایی پرفیبر، مانند میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و غلات کامل را در رژیم غذایی خود در نظر بگیرید. فیبر می‌تواند به بهبود گوارش، کنترل وزن و کاهش التهاب در بدن کمک کند.
