مقدمه‌ای بر برادی کاردی
برادی کاردی اصطلاحی پزشکی است که به ضربان قلبی کندتر از حد طبیعی اطلاق می‌شود. در حالت طبیعی، ضربان قلب یک فرد بالغ در حالت استراحت بین 60 تا 100 بار در دقیقه است. هنگامی که ضربان قلب در حالت استراحت کمتر از 60 بار در دقیقه باشد، به آن برادی کاردی می‌گویند.
این حالت ممکن است در برخی افراد به طور طبیعی وجود داشته باشد، به ویژه در ورزشکارانی که به دلیل تمرینات فیزیکی مداوم، قلب قوی‌تری دارند و نیاز به ضربان بیشتری ندارند تا خون به طور موثر به تمام بدن پمپ شود. با این حال، در افراد غیر ورزشکار، ضربان آهسته قلب می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات و نارسایی‌های قلبی باشد.
ضربان آهسته قلب ممکن است باعث بروز علائمی شود که به خصوص در هنگام فعالیت‌های فیزیکی مشهودتر هستند. این علائم می‌تواند شامل خستگی، سرگیجه، ضعف، تنگی نفس، درد قفسه سینه و حتی غش کردن باشد. وقتی قلب نمی‌تواند خون کافی را به بدن پمپ کند، اعضا و بافت‌های بدن به میزان کافی اکسیژن و مواد مغذی دریافت نمی‌کنند، که این می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود.
چرا برادی کاردی ایجاد می‌شود؟
دلایل مختلفی برای بروز برادی کاردی وجود دارد که شامل بیماری‌های قلبی، مصرف برخی داروها، اختلالات الکترولیتی، بیماری‌های غدد درون‌ریز و حتی پیری طبیعی بدن می‌شود. برخی از علل برادی‌کاردی قابل درمان هستند، در حالی که برخی دیگر ممکن است نیاز به مداخلات پزشکی مانند کاشت دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب (پیس‌میکر) داشته باشند.
تشخیص برادی کاردی
تشخیص برادی کاردی معمولاً از طریق نوار قلب (EKG) انجام می‌شود که نشان‌دهنده الگوی الکتریکی فعالیت قلب است. همچنین ممکن است آزمایش‌های بیشتری برای تشخیص علت دقیق این وضعیت انجام شود.
تشخیص برادی کاردی معمولاً از طریق نوار قلب (EKG) انجام می‌شود که نشان‌دهنده الگوی الکتریکی فعالیت قلب است. همچنین ممکن است آزمایش‌های بیشتری برای تشخیص علت دقیق این وضعیت انجام شود.
مهم است که افراد با علائم برادی کاردی به پزشک مراجعه کنند تا تشخیص و درمان مناسب دریافت کنند و از بروز عوارض جدی جلوگیری شود.
علائم برادی کاردی
برادی کاردی به ضربان قلب کندتر از حد طبیعی اشاره دارد و می‌تواند منجر به بروز علائم و مشکلات مختلفی شود. زمانی که ضربان قلب به طور غیرطبیعی آهسته باشد، اعضای بدن ممکن است نتوانند به درستی عمل کنند. این وضعیت می‌تواند منجر به علائم زیر شود:
درد یا ناراحتی قفسه سینه: به دلیل کاهش جریان خون به عضلات قلب، فرد ممکن است درد یا ناراحتی در ناحیه قفسه سینه تجربه کند.
گیجی: کاهش خون‌رسانی به مغز می‌تواند منجر به احساس گیجی و عدم تمرکز شود.
خستگی سریع: وقتی قلب نمی‌تواند به اندازه کافی خون را به عضلات بدن پمپاژ کند، فرد سریع‌تر از حد معمول خسته می‌شود.
غش (سنکوپ): ضربان قلب بسیار کند می‌تواند منجر به غش یا احساس نزدیک به غش شود.
سبکی سر یا سرگیجه: به ویژه در هنگام فعالیت بدنی و زور زدن، ممکن است فرد دچار سرگیجه شود.
تنگی نفس (دیسپنه): کاهش توانایی قلب برای پمپاژ خون می‌تواند منجر به تنگی نفس شود.
این علائم در هنگام ورزش شدت می‌گیرند زیرا نیازهای بدن زمانی که تحت فشار و استرس قرار می‌گیرد، افزایش می‌یابد. با این حال، در صورتی که برادی کاردی شدید باشد، ممکن است حتی در حالت استراحت نیز علائم وجود داشته باشد.
انواع برادی کاردی: برادی کاردی سینوسی و بلوک قلبی
برادی کاردی، که به ضربان قلب کندتر از حد طبیعی اشاره دارد، دو نوع اصلی دارد: برادی کاردی سینوسی و بلوک قلبی. هر یک از این دو نوع دارای ویژگی‌ها و پیامدهای خاص خود هستند که در ادامه به تفصیل بررسی می‌شوند.
برادی کاردی سینوسی
برادی کاردی سینوسی به وضعیتی گفته می‌شود که در آن ضربان قلب در حالت استراحت کمتر از 60 ضربه در دقیقه است. این حالت از گره سینوسی، که به عنوان “ضربان ساز طبیعی قلب” شناخته می‌شود، نشأت می‌گیرد. گره سینوسی در دهلیز راست قلب قرار دارد و وظیفه تولید سیگنال‌های الکتریکی را بر عهده دارد که موجب تولید هر ضربان قلب می‌شوند. در شرایط عادی، این گره تکانه‌های الکتریکی بین 60 تا 100 بار در دقیقه تولید می‌کند که یک ریتم سینوسی طبیعی را ایجاد می‌کند.
برادی کاردی سینوسی در بسیاری از افراد ممکن است طبیعی باشد، به ویژه در ورزشکاران و افرادی که دارای شرایط بدنی مطلوب هستند. در این افراد، ضربان قلب در حالت استراحت می‌تواند بین 50 تا 60 ضربه در دقیقه باشد و حتی در برخی موارد به 40 ضربه در دقیقه نیز برسد، به ویژه در هنگام خواب. این حالت که به عنوان برادی‌کاردی فیزیولوژیکی شناخته می‌شود، معمولاً نگران‌کننده نیست و نیاز به درمان ندارد مگر اینکه علائمی را ایجاد کند.
بلوک قلبی
بلوک قلبی نوعی غیرطبیعی از برادی کاردی است که ممکن است منجر به بروز علائم و پیامدهای جدی شود. در بلوک قلبی، انتقال سیگنال‌های الکتریکی در قلب با مشکل مواجه می‌شود. این مشکل می‌تواند در یکی از سطوح مختلف سیستم الکتریکی قلب رخ دهد و باعث کاهش یا توقف ضربان قلب شود. بسته به محل و شدت بلوک، این وضعیت ممکن است نیاز به مداخله فوری پزشکی داشته باشد.
پس به صورت خلاصه می‌توان گفت علل کلی برادی کاردی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
برادی کاردی سینوسی: این نوع برادی کاردی زمانی رخ می‌دهد که گره سینوسی، که به عنوان ضربان‌ساز طبیعی قلب عمل می‌کند، تکانه‌های الکتریکی را با سرعت کمتری تولید می‌کند. این وضعیت می‌تواند ناشی از افزایش تون واگ (مانند در هنگام خواب)، بیماری‌های ذاتی گره سینوسی، یا فیبروز گره سینوسی باشد.
بلوک قلبی: این نوع برادی کاردی زمانی رخ می‌دهد که تکانه‌های الکتریکی در مسیر خود از دهلیز به بطن‌ها مسدود می‌شوند. بلوک قلبی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند بیماری‌های ژنتیکی، اختلالات مادرزادی، بیماری‌های مانند سارکوئیدوز و آمیلوئیدوز، یا شرایطی مانند بیماری لایم و اختلالات تیروئیدی باشد.
عوارض برادی کاردی
اگر برادی کاردی برای مدت طولانی بدون درمان پیش رود، می‌تواند منجر به عوارض جدی شود، از جمله:
فشار خون بالا: ضربان قلب کند می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود.
آنژین (درد قفسه سینه): کاهش جریان خون به عضلات قلب می‌تواند منجر به درد قفسه سینه شود.
ایست قلبی: در موارد شدید و بدون درمان، برادی کاردی می‌تواند منجر به ایست قلبی شود.
گفتار پایانی
اگر متوجه شدید که ضربان قلب شما پایین است، ممکن است احساس نگرانی کنید، اما این حالت معمولاً یک وضعیت قابل درمان است. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند علت خاص و گزینه‌های درمانی شما را با شما در میان بگذارد. در صورت داشتن علائمی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه، سرگیجه یا خستگی شدید، حتماً فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
درمان مناسب می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و جلوگیری از عوارض جدی‌تر کمک کند. همیشه به علائم بدن خود توجه کنید و در صورت مشاهده هرگونه تغییر غیرعادی، مشورت با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی ضروری است.
