قند خون بالا چیست و میزان قند نرمال چند باید باشد؟

قند خون بالا چیست و میزان قند نرمال چند باید باشد؟

قند خون بالا، یکی از مشکلات رایج سلامتی در دنیای امروز است که می‌تواند عوارض جدی بر روی بدن انسان بگذارد. دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی است که با افزایش غیرطبیعی قند خون همراه است، اما افراد غیر دیابتی نیز ممکن است در شرایطی مانند استرس، عفونت‌ها، مصرف داروها و برخی بیماری‌های دیگر با این مشکل مواجه شوند. شناخت علائم قند خون بالا، خطرات ناشی از آن و راه‌های کنترل و درمان آن، به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک شایانی می‌کند. در این مقاله به بررسی دقیق این موضوعات و همچنین جدول قند خون خواهیم پرداخت.

قند خون بالا چیست؟

قند خون، همان گلوکز موجود در خون است که منبع اصلی انرژی برای بدن محسوب می‌شود. این گلوکز از طریق مصرف مواد غذایی حاوی کربوهیدرات‌ها وارد بدن شده و به کمک هورمون انسولین توسط سلول‌ها استفاده می‌شود. زمانی که میزان قند در خون بیشتر از حد معمول باشد، به آن “قند خون بالا” یا “هیپرگلیسمی” گفته می‌شود.

برای افراد غیر دیابتی، سطح قند خون ناشتای طبیعی معمولاً بین ۷۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر است. اگر این میزان بیش از ۱۲۵ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر باشد، نشانه‌ای از قند خون بالا و نیازمند پیگیری پزشکی است.

علائم قند خون بالا

علائم قند خون بالا معمولاً به تدریج ظاهر می‌شوند و ممکن است به طور ناآگاهانه برای مدتی نادیده گرفته شوند. این علائم عبارتند از:

1. تشنگی زیاد: وقتی بدن نمی‌تواند قند اضافی را مصرف کند، کلیه‌ها برای دفع آن تلاش می‌کنند، که باعث افزایش نیاز به آب می‌شود.

2. تکرر ادرار: دفع قند اضافی باعث افزایش تولید ادرار و در نتیجه تکرر ادرار می‌شود. که یکی از علائم قند خون بالا محسوب میشود.

3. خستگی مفرط: با وجود قند بالا در خون، سلول‌ها قادر به دریافت انرژی کافی نیستند و فرد احساس خستگی و کمبود انرژی می‌کند.

4. خشکی دهان: از دیگر علائم قند خون بالا کمبود آب ناشی از دفع قند باعث خشکی دهان می‌شود.

5. تاری دید: قند خون بالا می‌تواند بر عملکرد عصب‌ها و عضلات چشم تأثیر بگذارد و باعث تاری دید شود.

6. کاهش وزن غیرمنتظره: در برخی موارد، بدن به جای استفاده از گلوکز، از چربی‌ها برای تأمین انرژی استفاده می‌کند که منجر به کاهش وزن می‌شود.

7. کاهش قدرت التیام زخم‌ها: قند بالا در خون باعث کاهش کارایی سیستم ایمنی بدن و توانایی بهبود زخم‌ها می‌شود.

8. احساس بی‌حالی و سرگیجه: کمبود انرژی در سلول‌ها می‌تواند منجر به ضعف، سرگیجه و کاهش تمرکز شود.

اگر این علائم به صورت مداوم و شدید باشند، نیاز به پیگیری پزشکی دارد.

قند خون خطرناک چند است؟

یکی از سوالات رایج در مورد قند خون این است که “قند خون خطرناک چند است؟”. پاسخ به این سوال بسته به شرایط هر فرد متفاوت است، اما به طور کلی می‌توان گفت که اگر میزان قند خون ناشتا بالاتر از 180 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر باشد، به عنوان یک وضعیت خطرناک تلقی می‌شود و ممکن است منجر به عوارض جدی نظیر کتواسیدوز دیابتی و یا حتی اغما شود. به طور کلی، میزان قند خون در محدوده‌های زیر طبقه‌بندی می‌شود:

• قند خون نرمال ناشتا: 70 تا 100 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر

• قند خون ناشتا در حالت پیش دیابت: 100 تا 125 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر

• قند خون ناشتا در حالت دیابت: بالای 125 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر

• قند خون بعد از غذا: کمتر از 140 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر برای افراد نرمال و کمتر از 180 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر برای دیابتی‌ها

در صورت افزایش شدید قند خون به بیش از 300 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر، فرد باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند.

قند خون بالا را چگونه پایین بیاوریم؟

کنترل قند خون بالا نیاز به تغییرات در سبک زندگی، رژیم غذایی و در مواردی دارودرمانی دارد. برای پایین آوردن قند خون بالا می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:

افزایش فعالیت بدنی

ورزش منظم به کاهش سطح قند خون کمک می‌کند. فعالیت‌های هوازی مانند پیاده‌روی سریع، دویدن و شنا می‌توانند مؤثر باشند. ورزش باعث می‌شود سلول‌ها به انسولین حساس‌تر شوند و گلوکز بیشتری مصرف کنند.

رژیم غذایی مناسب

مصرف غذاهای با شاخص گلیسمی پایین (مانند سبزیجات، حبوبات، آجیل و محصولات کامل غلات) و کاهش مصرف قندها و کربوهیدرات‌های ساده می‌تواند به کنترل قند خون کمک کند. و در کمتر کردن علائم قند خون بالا نقش موثر خواهد داشت.

هیدراتاسیون مناسب

نوشیدن آب کافی به کلیه‌ها کمک می‌کند تا قند اضافی را از طریق ادرار دفع کنند. بنابراین، افزایش مصرف آب می‌تواند به کاهش قند خون کمک کند.

مصرف داروها

در برخی موارد، پزشکان ممکن است داروهایی مانند متفورمین یا انسولین تجویز کنند تا به کاهش قند خون کمک کنند.

مدیریت استرس

استرس می‌تواند باعث افزایش سطح هورمون‌هایی شود که قند خون را بالا می‌برند. بنابراین، روش‌های کاهش استرس مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق می‌تواند مفید باشد.

مانیتورینگ مداوم قند خون

افراد دیابتی باید به طور منظم سطح قند خون خود را اندازه‌گیری کنند تا از تغییرات ناگهانی آن آگاه شوند.

درمان قند خون بالا

درمان قند خون بالا بستگی به شدت و علت افزایش آن دارد. برای درمان قند خون بالا می‌توان از رویکردهای زیر استفاده کرد:

• اصلاح سبک زندگی: تغییرات در رژیم غذایی و ورزش منظم اولین قدم در درمان قند خون بالا است. مصرف مواد غذایی غنی از فیبر، کاهش مصرف غذاهای فرآوری‌شده و کنترل وزن می‌تواند به بهبود وضعیت قند خون کمک کند.

• داروها: برای افراد دیابتی، داروهای خوراکی مانند متفورمین و سولفونیل‌اوره‌ها به تنظیم سطح قند خون کمک می‌کنند. همچنین، در مواردی که بدن توانایی تولید کافی انسولین ندارد، تزریق انسولین ضروری است.

• پیگیری منظم پزشکی: افرادی که با مشکل قند خون بالا مواجه هستند باید به صورت منظم به پزشک خود مراجعه کنند تا وضعیت قند خون و درمان‌های مربوطه بررسی و تنظیم شوند.

درمان قند خون بالای 300

قند خون بالای 300 یا 400 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر نشان‌دهنده وضعیت خطرناک و اورژانسی است که نیازمند اقدام فوری است. این شرایط معمولاً در افراد دیابتی رخ می‌دهد و می‌تواند به عوارض جدی مانند کتواسیدوز دیابتی یا سندرم هایپراسمولار غیرکتوتیک منجر شود.

تزریق انسولین

اولین و مهم‌ترین اقدام در درمان قند خون بسیار بالا، تزریق انسولین سریع‌الاثر است. انسولین به بدن کمک می‌کند تا گلوکز اضافی را از خون خارج کرده و به سلول‌ها منتقل کند. افرادی که دیابت دارند باید دوز انسولین خود را با مشورت پزشک تنظیم کنند.

هیدراتاسیون

نوشیدن آب زیاد برای جلوگیری از دهیدراتاسیون و کمک به کلیه‌ها در دفع قند اضافی ضروری است. در موارد شدیدتر، ممکن است بیمار نیاز به دریافت مایعات از طریق تزریق داخل وریدی داشته باشد.

مراجعه فوری به پزشک

اگر قند خون به این حد بالا رسیده باشد، نیاز به مراقبت‌های تخصصی پزشکی وجود دارد. بیمار ممکن است به داروهای اضافی، مایعات و الکترولیت‌های داخل وریدی نیاز داشته باشد تا تعادل بدن حفظ شود و عوارض کاهش یابد.

پیگیری دقیق قند خون

پس از کاهش اولیه قند خون، بیمار باید سطح قند خون خود را به‌دقت مانیتور کند و تغییرات لازم در دوز داروها یا انسولین را با مشورت پزشک انجام دهد.

جدول قند خون

یکی از ابزارهای مهم برای مدیریت و کنترل قند خون، استفاده از جدول قند خون است. این جدول به فرد کمک می‌کند تا میزان قند خون خود را در طول روز و در شرایط مختلف پیگیری کند. در ادامه نمونه‌ای از جدول قند خون را مشاهده می‌کنید:

قند خون نرمال

قند خون نرمال به معنی میزان مناسبی از گلوکز در خون است که بدن برای تأمین انرژی از آن استفاده می‌کند. این سطح در حالت ناشتا، یعنی بعد از حداقل 8 ساعت غذا نخوردن، بین 70 تا 100 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر قرار دارد. پس از صرف غذا، به‌خصوص غذاهای حاوی کربوهیدرات، سطح قند خون افزایش می‌یابد و معمولاً نباید بیشتر از 140 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر شود.

در افراد دیابتی، کنترل قند خون نرمال سخت‌تر است، اما هدف پزشکان این است که سطح قند خون بعد از غذا کمتر از 180 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر نگه داشته شود. قند خون نرمال برای حفظ سلامت عمومی بدن و پیشگیری از بروز مشکلات مزمنی مثل دیابت یا بیماری‌های قلبی اهمیت زیادی دارد.

نتیجه‌گیری

قند خون بالا یکی از چالش‌های مهم سلامتی است که در صورت عدم کنترل می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود. شناخت علائم، آگاهی از قند خون خطرناک و استفاده از روش‌های موثر برای پایین آوردن و درمان آن می‌تواند از عوارض ناشی از آن جلوگیری کند. همچنین، مانیتورینگ منظم قند خون و استفاده از جدول قند خون می‌تواند به افراد در مدیریت بهتر این وضعیت کمک کند. اصلاح سبک زندگی، استفاده از رژیم غذایی مناسب و فعالیت بدنی منظم نقش مهمی در کنترل قند خون و حفظ سلامتی ایفا می‌کنند.

منبع : سلامتی من