آمپول دگزامتازون

آمپول دگزامتازون چیست؟

اگر به دنبال پاسخ به سوال «آمپول دگزامتازون برای چیست؟» هستید، در بخش به بررسی این آمپول می‌پردازیم. دگزامتازون (به انگلیسی: Dexamethasone) یک داروی گلوکوکورتیکوئیدی قوی است که برای درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها و اختلالات مانند آرتریت، مشکلات روماتیسمی، آلرژی‌های‌ شدید، ادم مغزی، تعدادی از بیماری‌های پوستی، بیماری‌های تنفسی مانند آسم و خروسک، بیماری مزمن انسدادی ریه و بیماری‌های سیستم ایمنی مانند مالتیپل اسکلروزیس و لوپوس تجویز می‌شود.

آمپول دگزامتازون همچنین برای کاهش تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی کاربرد دارد. اشکال مختلف مصرف آن معمولاً از طریق دهان، تزریق عضلانی، تزریق وریدی، به صورت پماد موضعی برای پوست و محلول چشمی است. اثر دگزامتازون معمولاً در طول یک روز دیده می‌شود اما تا سه روز تداوم می‌یابد.

مشخصات آمپول دگزامتازون

• 8 میلی گرم در 2 میلی لیتر
• 10 آمپول 2 میلی لیتری
• تزریق عضلانی، انفوزیون وریدی، آهسته وریدی (طی یک تا چند دقیقه)، تزریق داخل مفصل، بافت نرم و ضایعه
• هر آمپول (2 میلی لیتر) حاوی: 8 میلی گرم (به صورت دی سدیم)
• آمپول دگزامتازون فسفات به صورت دی سدیم ۸ میلی گرمی در ۲ میلی لیتر همراه با برگه راهنما در جعبه های ۱۰ عددی توسط شرکت البرز دارو تهیه و عرضه میگردد.

موارد مصرف آمپول دگزامتازون

دگزامتازون جز دسته داروهای کورتیکواستروئید میباشد که از آزاد شدن موادی که در بدن التهاب ایجاد می نمایند، جلوگیری می کند.  این دارو در موارد سرکوب اختلالات التهابی و آلرژیک، ادم مغزی مرتبط با سرطان، بیماری روماتیسمی و غیره تجویز می گردد.

 

راهنمایی های عمومی برای بیمار

این دارو برای بیماری فعلی شما تجویز شده است، لذا از مصرف آن در موارد مشابه و یا توصیه آن به دیگران خودداری نمایید.

موارد منع مصرف

• حساسیت به دسته داروهای کورتیکواستروئید
• عفونت قارچی سیستمیک
• پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک در تزریق عضلانی
• مالاریا مغزی

مصرف آپول دگزامتازون در سالمندان

مصرف آمپول دگزامتازون در بیماران سالخورده باید با احتیاط همراه باشد. بهتر است برای کاهش عوارض احتمالی دارو، دوز مصرفی و طول دوره درمان کاهش یابد. همچنین از لحاظ پوکی استخوان بیمار مانیتور شود.

مصرف در کودکان

این دارو ممکن است باعث کاهش رشد استخوانی گردد. در درمان طولانی مدت، کودک را از لحاظ پارامترهای رشد و پوکی استخوان به دقت مانیتور کنید.

مصرف آمپول دگزامتازون در بارداری

مصرف این دارو در رده C بارداری طبقه بندی میشود. لذا تنها در صورتی باید از این دارو در دوران بارداری استفاده کرد که منافع دارو برای مادر بیش از خطرات احتمالی آن برای جنین باشد. در صورت مصرف طولانی مدت در دوران بارداری، نوزاد پس از تولد باید از لحاظ پارامترهای رشد مانیتور گردد.

مصرف آمپول دگزامتازون در شیردهی

این دارو در شیر مادر ترشح میگردد لذا مصرف این دارو در زمان شیردهی توصیه نمی شود و در صورت مصرف دارو از شیر دادن به کودک در طول دوره درمان خودداری گردد.

هشدارها

• اگر دچار اختلالات روانی و افسردگی هستید و یا سابقه خانوادگی ابتلا به این اختلالات را دارید، قبل از مصرف این دارو با پزشک متخصص خود مشورت نمایید.
• در بیماران با سابقه بیماریهای قلبی، عروقی، کبدی، کلیوی، فشار خون بالا، تشنج، سابقه میگرن، پوکی استخوا،ن کم کاری تیروئید، سیروز، ضعف عضلانی، متعاقب مصرف استروئیدها، اسکیزوفرنی، سابقه سل، زخم معده، دیابت و میاستنی گراویس قبل از مصرف این دارو با پزشک متخصص خود مشورت نمایید.
• بعد از درمان طولانی مدت دارو باید به تدریج قطع گردد.
• این دارو نباید با دوز بالا برای درمان موارد ضربه به سر استفاده شود.
• از آنجائیکه دگزامتازون در درمان طولانی مدت امکان ابتلاء به عفونت و شدت آن را افزایش می دهد و موجب پنهان ماندن علائم آن می شود. نباید در بیماران مبتلا به عفونتهای حاد مصرف شود مگر اینکه شرایط بیمار مخاطره آمیز باشد.
• این دارو حاوی سدیم متابی سولفیت است و در افراد حساس به خصوص آسماتیک ممکن است باعث تشدید حمله آسم شود.
• افرادی که در معرض خطر ابتلاء به سرخک و آبله مرغان هستند و این دارو را طولانی مدت مصرف می کنند باید از تماس شخصی نزدیک با فرد مبتلا به آبله مرغان و یا سرخک خودداری نمایند.
• گزارشاتی از بروز اختلالات بینایی در مصرف سیستمیک و موضعی این دارو دریافت شده است. در صورت بروز علائمی مانند تاری دید و یا سایر اختلالات بینایی برای ریشه یابی علت این عارضه سریعا به چشم پزشک مراجعه نمایید؛ این علائم میتواند در نتیجه بروز و یا بدتر شدن گلوکوم، آب مروارید و یا یک بیماری نادر چشمی به نام رتینوپاتی سروز مرکزی (CSCR) رخ دهد.
• در صورت ابتلاء به گلوکوم (و یا سابقه خانوادگی ابتلاء به گلوکوم)، عفونت چشمی هرپس سیمپلکس و سایر اختلالات و مشکلات بینایی، قبل از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت نمایید. همچنین ضروری است در مصرف طولانی مدت، معاینات چشم پزشکی به صورت منظم انجام شود.
• دوره درمان را کامل نمایید و بدون اطلاع پزشک دارو را قطع نکنید و دوز آن را تغییر ندهید.
• در صورت مصرف طولانی مدت این دارو، باید از رژیم غذایی کم نمک استفاده نمود، هم چنین ممکن است بر اساس تشخيص پزشک نیاز به دریافت مکمل پتاسیم نیز باشد.
• ممکن است در موارد نادر پس از تزریق دارو واکنشهای آنافیلاکسی جدی مانند ادم حنجره، کهیر و برونکواسپاسم به خصوص در بیماران با سابقه آلرژی رخ دهد.
• از انجام هر گونه واکسیناسیون قبل از مشاوره با پزشک خودداری کنید.

تداخلات دارویی آمپول دگزامتازون

در صورت مصرف هرگونه دارو، مکمل و فراورده شیمیایی و گیاهی قبل از دریافت دارو با پزشک خود مشورت نمایید. برخی داروهایی که با دگزامتازون تداخل دارد به شرح زیر می باشد:

آمفوتریسین B – داروهای آندروژن – داروهای کاهنده قند خون – آپریپیتانت – آریپیپرازول – پریمیدون – آسپارژیناز – وارفارين – باربيتوراتها – افدرین – ریفامپیسین – فني توئين – استازولامید – داروهای کاهنده فشار خون – دیگوکسین – داروهای دیورتیک – آسپرین، کاربامازپین، داروهای ضد ویروس مانند ریتوناویر، آمینوگلوتتیمید، ایزونیازید و….

نحوه مصرف آمپول دگزامتازون

مقدار مصرف دارو را پزشک تعیین میکند ولی مقدار مصرف معمول این دارو به شرح زیر است:

بزرگسالان

ادم مغزی: ابتدا ۱۰ میلی گرم به صورت وریدی تجویز می گردد، سپس تا فروکش کردن علائم با دوز ۴ میلی گرم عضلانی هر ۶ ساعت ادامه می یابد. پس از ۲ تا ۴ روز، دوز باید کاهش یابد و سپس به تدریج طی یک دوره ۵ تا ۷ روزه قطع شود.

واکنش های آلرژیک: روز اول ۴ یا ۸ میلی گرم عضلانی سپس برای درمان نگهدارنده قرص خوراکی دگزامتازون تجویز گردد.

تزریق داخل مفصل، بافت نرم و ضایعه: دوز معمول ۰٫۲ تا ۶ میلی گرم میباشد. در صورت نیاز فواصل تزریق معمولاً از یک بار در هر ۳ تا ۵ روز و یا یک بار در هر ۲ تا ۳ هفته بسته به شرایط بیمار متغیر است.

در صورت تزریق وریدی و عضلانی دوز ۰٫۵ تا ۹ میلی گرم تجویز می گردد.

در خصوص نحوه صحیح مصرف این دارو به نکات زیر توجه کنید:

روش مصرف این دارو به صورت تزریق عضلانی، وریدی و آهسته وریدی طی (یک تا چند دقیقه) تزریق داخل مفصل، بافت نرم و ضایعه می باشد.

عوارض آمپول دگزامتازون

هر دارو به موازات اثرات درمانی ممکن است منجر به بروز برخی عوارض ناخواسته نیز بشود، اگرچه همه این عوارض در یک فرد دیده نمی شود. اگر هر یک از عوارض زیر رخ دهد، به پزشک اطلاع داده شود:

احتمال بروز این عوارض در درمان کوتاه مدت و با دوز کم این دارو معمولاً نادر می باشد.

اختلالات بینایی مانند گلوکوم، آب مروارید، تاری دید و از دست دادن بینایی؛ سرکوب محور هیپوتالاموس – هيپوفيز – آدرنال، سرکوب رشد در نوزادی کودکی و نوجوانی، بی نظمی قاعدگی و آمنوره، چهره کوشینگوئید، هیرسوتیسم، افزایش وزن، افزایش اشتها، افزایش حساسیت و شدت عفونت با سرکوب علائم و نشانه های بالینی، کاهش پاسخ ایمنی، عود سل نهفته، پوکی استخوان، پارگی تاندون، اختلال مایع و الکترولیت، احتباس آب و سدیم، فشار خون بالا، از دست دادن پتاسیم، اختلالات عاطفی (مانند تحریک پذیری، سرخوشی، افسردگی و خلق ناپایدار و افکار خود کشی)، واکنش های روانی مانند توهم اختلالات رفتاری، اضطراب، اختلالات خواب و اختلال در عملکرد شناختی از جمله گیجی و فراموشی، افزایش فشار داخل چشم، نازک شدن قرنیه و یا صلبیه، تشدید بیماریهای ویروسی یا قارچی چشم، سوء هاضمه، زخم معده همراه با سوراخ شدن و خونریزی، پانکراتیت حاد، کاندیدیازیس، اختلال در بهبودی زخم، آتروفی پوست، کبودی افزایش تعریق، آکنه، حساسیت (شامل آنافیلاکسی) – لکوسیتوز – ترومبوآمبولی.

شرایط نگهداری

• دارو را دور از دسترس کودکان نگهداری نمایید.
• دارو را در دمای کمتر از ۳۰ درجه سانتی گراد، دور از نور و درون جعبه نگهداری و از یخ زدگی محافظت شود.

 

آمپول دگزامتازون برای سرماخوردگی

آمپول دگزامتازون برای سرماخوردگی معمولاً برای درمان علائم سرماخوردگی از آمپول دگزامتازون استفاده نمی‌شود؛ بلکه اسپری بینی یا قطره این دارو تجویز می‌شود. دگزامتازون اثر موضعی بسیار قوی‌ای دارد و به‌سرعت عوامل التهابی را کاهش می‌دهد و به تسکین خارش، آبریزش بینی، آبریزش چشم، عطسه و گرفتگی بینی کمک‌می‌کند.

 

قرص دگزامتازون برای چاقی

معمولاً قرص دگزامتازون و سیپروهپتادین برای چاقی یا به هدف چاق شدن استفاده نمی‌شود و چاقی یکی از عوارض جانبی این قرص است. قرص دگزامتازون ممکن است به طور موقت اشتها را در بیماران افزایش دهد.  اما بدون مشورط پزشک یا دکتر دارو ساز نباید به هیچ عنوان این دارو را مصرف کرد.

 

آمپول دگزامتازون برای التهاب گلو

آمپول دگزامتازون یک استروئید قوی است که برای کاهش التهاب و تسکین درد گلو موثر است. این دارو به ویژه در موارد گلودرد شدید و التهابی تجویز می‌شود و می‌تواند به تسکین سریع علائم کمک کند.