گرفتگی عضلات: دلایل، پیشگیری و درمان
گرفتگی عضلات (اسپاسم) چیست؟
اسپاسم (گرفتگی عضلات) به انقباض ناگهانی، غیرارادی و دردناک یک عضله یا گروهی از عضلات گفته میشود که معمولاً برای مدت کوتاهی ادامه دارد. این حالت میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد و در هر قسمتی از بدن که دارای عضله است، از جمله بازوها، پاها، گردن و حتی معده ایجاد شود.
لیست بهترین مکمل های ضد اسپاسم
انواع اسپاسم
اسپاسمها (گرفتگیهای عضلانی) انواع مختلفی دارند که هر کدام بر اساس محل بروز و علت به دستههای مختلف تقسیم میشوند. در ادامه به بررسی انواع اسپاسمها میپردازیم:
اسپاسمهای عضلانی (کرمپ)
این نوع اسپاسمها شایعترین نوع هستند و به انقباض غیرارادی و دردناک عضلات اشاره دارند.
کرمپهای شبانه: معمولاً در طول شب و هنگام خواب رخ میدهند، اغلب در عضلات پا و باعث بیداری و درد شدید میشوند.
کرمپهای ورزشی: به دلیل فعالیت بدنی شدید و طولانی مدت، معمولاً در عضلات پاها، بازوها و دیگر عضلات فعال رخ میدهد.
کرمپهای گرمایی: به دلیل فعالیت در هوای گرم و تعریق زیاد، معمولاً در ورزشکاران یا افرادی که در محیطهای گرم کار میکنند رخ میدهد.
خرید ژل آیس مینرال بی ام اس 200 میلی لیتری از داروخانه آنلاین دارونت.
اسپاسمهای عصبی
این اسپاسمها به دلیل تحریک یا آسیب به اعصاب ایجاد میشوند و میتوانند در هر قسمت از بدن رخ دهند.
اسپاسمهای ناشی از بیماریهای عصبی: بیماریهایی مانند بیماری نورون حرکتی، مالتیپل اسکلروزیس (MS) و نوروپاتی محیطی میتوانند باعث اسپاسمهای عضلانی شوند.
اسپاسمهای صورت (همی فاسیال اسپاسم): انقباضات غیرارادی و مکرر عضلات یک طرف صورت که معمولاً ناشی از تحریک عصب صورت است.
اسپاسمهای معدهای-رودهای
این نوع اسپاسمها به دلیل مشکلات گوارشی و معدهای رخ میدهند.
اسپاسمهای ناشی از سندرم روده تحریکپذیر (IBS): این نوع اسپاسمها در روده و معده رخ میدهند و میتوانند باعث درد و نفخ شوند.
اسپاسمهای ناشی از التهابات گوارشی: شرایطی مانند کرون و کولیت اولسراتیو میتوانند باعث اسپاسمهای شدید در دستگاه گوارش شوند.
اسپاسمهای عروقی
این نوع اسپاسمها به دلیل انقباض ناگهانی و شدید عروق خونی رخ میدهند.
رینود: اسپاسم عروق خونی کوچک در انگشتان دست و پا که باعث سفید شدن و سرد شدن آنها میشود.
آنژین واریانت (پرینزمتال آنژین): اسپاسم عروق کرونری که میتواند باعث درد قفسه سینه و کاهش جریان خون به قلب شود.
اسپاسمهای مربوط به سیستم اسکلتی-عضلانی
این نوع اسپاسمها به دلیل مشکلات مکانیکی یا فیزیکی در عضلات و استخوانها رخ میدهند.
اسپاسمهای ناشی از کشش یا کشیدگی عضلات: معمولاً به دلیل فشار زیاد روی عضلات یا آسیبهای ورزشی رخ میدهد.
اسپاسمهای ناشی از وضعیت بدنی نامناسب: نشستن یا ایستادن طولانی مدت در وضعیتهای نامناسب میتواند باعث اسپاسم عضلات شود.
اسپاسمهای مرتبط با شرایط خاص
برخی اسپاسمها به دلیل شرایط خاص پزشکی یا دارویی ایجاد میشوند.
اسپاسمهای ناشی از داروها: برخی داروها مانند دیورتیکها، داروهای کاهش دهنده کلسترول و برخی داروهای روانپزشکی میتوانند باعث اسپاسم عضلات شوند.
اسپاسمهای دوران بارداری: تغییرات هورمونی و افزایش وزن در دوران بارداری میتواند باعث اسپاسم عضلات، به ویژه در پاها، شود.
اسپاسمهای مرتبط با بیماریهای مزمن
برخی بیماریهای مزمن میتوانند باعث اسپاسم عضلات شوند.
دیابت: بیماری دیابت میتواند باعث آسیب به اعصاب و اسپاسم عضلات شود.
بیماریهای تیروئید: مشکلات تیروئید میتوانند باعث عدم تعادل هورمونی و اسپاسم عضلات شوند.
خرید ساشه منیزیم 400 آپوویتال از داروخانه آنلاین دارونت.
دلایل گرفتگی عضلات(اسپاسم)
گرفتگی عضلات یا اسپاسمهای عضلانی میتواند دلایل متعددی داشته باشد. این دلایل میتوانند به عوامل داخلی بدن، فعالیتهای روزمره و حتی شرایط محیطی مرتبط باشند. در ادامه به بررسی برخی از مهمترین دلایل گرفتگی عضلات میپردازیم:
کمبود مواد معدنی و الکترولیتها
کمبود منیزیم: منیزیم برای عملکرد صحیح عضلات ضروری است. کمبود آن میتواند به انقباضات غیرارادی و دردناک عضلات منجر شود.
کمبود کلسیم: کلسیم نیز نقش مهمی در انقباض و انبساط عضلات دارد و کمبود آن میتواند باعث گرفتگی عضلات شود.
کمبود پتاسیم: پتاسیم به تنظیم فعالیتهای الکتریکی عضلات کمک میکند و کمبود آن میتواند باعث اسپاسم عضلانی شود.
کمبود سدیم: سدیم نیز به حفظ تعادل الکترولیتی بدن کمک میکند و کاهش سطح آن میتواند منجر به گرفتگی عضلات شود.
کم آبی بدن
کمبود آب در بدن میتواند باعث اختلال در عملکرد عضلات شده و به گرفتگی عضلات منجر شود. تعریق زیاد، به ویژه در هوای گرم یا هنگام ورزش، میتواند سطح آب و الکترولیتهای بدن را کاهش دهد.
فشار و کشش بیش از حد عضلات
فعالیت بدنی شدید و طولانی مدت، به ویژه بدون گرمکردن مناسب، میتواند باعث فشار زیاد بر عضلات و در نتیجه گرفتگی آنها شود.
نشستن یا ایستادن طولانی مدت
ماندن در یک وضعیت به مدت طولانی، مانند نشستن پشت میز یا ایستادن طولانی، میتواند باعث کاهش جریان خون به عضلات و گرفتگی آنها شود.
مصرف داروها
دیورتیکها: این داروها میتوانند باعث کاهش سطح الکترولیتها در بدن شوند.
داروهای کاهش دهنده کلسترول: برخی از این داروها میتوانند عوارض جانبی مانند گرفتگی عضلات داشته باشند.
داروهای روانپزشکی: برخی داروهای مورد استفاده در درمان بیماریهای روانی میتوانند باعث اسپاسم عضلانی شوند.
بیماریها و شرایط پزشکی
بیماریهای عصبی: بیماریهایی مانند بیماری نورون حرکتی، مالتیپل اسکلروزیس (MS) و نوروپاتی محیطی میتوانند باعث اسپاسمهای عضلانی شوند.
دیابت: دیابت میتواند باعث آسیب به اعصاب و در نتیجه اسپاسم عضلات شود.
کمخونی: کاهش تعداد گلبولهای قرمز خون میتواند باعث کاهش اکسیژن رسانی به عضلات و گرفتگی آنها شود.
مشکلات تیروئید: کمکاری یا پرکاری تیروئید میتواند به گرفتگی عضلات منجر شود.
استرس و اضطراب
استرس و اضطراب میتوانند به تحریک بیش از حد اعصاب و در نتیجه گرفتگی عضلات منجر شوند. تنشهای عصبی میتوانند باعث انقباضات غیرارادی عضلات شوند.
حاملگی
تغییرات هورمونی و افزایش وزن در دوران بارداری میتواند باعث گرفتگی عضلات، به ویژه در پاها، شود.
عوامل محیطی
سرما: دمای پایین میتواند باعث انقباض ناگهانی عضلات شود.
گرما: فعالیت بدنی در هوای گرم میتواند باعث تعریق زیاد و از دست دادن الکترولیتها و در نتیجه گرفتگی عضلات شود.
عدم تعادل در دستگاه عصبی
تحریک یا آسیب به اعصاب محیطی میتواند باعث انقباضات غیرارادی عضلات شود. شرایطی مانند سندرم تونل کارپال یا نوروپاتی محیطی میتوانند به این نوع گرفتگیها منجر شوند.
خرید ساشه منیزیم B6 مگ پیرو شایگان از داروخانه انلاین دارونت.
راهکارهایی برای پیشگیری از اسپاسم
پیشگیری از اسپاسمهای عضلانی (گرفتگی عضلات) میتواند شامل تغییرات در سبک زندگی، رژیم غذایی، تمرینات و دیگر عادات روزانه باشد. در ادامه به برخی از موثرترین راهکارها برای پیشگیری از اسپاسم عضلانی پرداختهایم:
حفظ هیدراتاسیون مناسب
نوشیدن مقدار کافی آب: مصرف آب کافی در طول روز به حفظ هیدراتاسیون بدن و پیشگیری از کمآبی کمک میکند.
مصرف مایعات حاوی الکترولیت: نوشیدنیهای ورزشی و آبهای معدنی میتوانند به حفظ تعادل الکترولیتها در بدن کمک کنند، به ویژه پس از تعریق زیاد.
مصرف مواد غذایی غنی از مواد معدنی
منیزیم: مصرف غذاهایی مانند بادام، اسفناج، آووکادو، و حبوبات که غنی از منیزیم هستند.
کلسیم: مصرف لبنیات، سبزیجات برگدار سبز، و مکملهای کلسیم در صورت نیاز.
پتاسیم: مصرف موز، سیبزمینی، پرتقال و آب نارگیل برای افزایش سطح پتاسیم.
سدیم: در حد تعادل، به ویژه پس از تعریق زیاد.
تمرینات منظم و کششی
گرم کردن قبل از فعالیت بدنی: انجام تمرینات گرم کردن قبل از شروع ورزش به کاهش خطر اسپاسم عضلانی کمک میکند.
تمرینات کششی: انجام کششهای منظم و ملایم عضلات پس از فعالیت بدنی یا در طول روز میتواند از گرفتگی عضلات جلوگیری کند.
ورزشهای منظم: ورزش منظم به تقویت عضلات و افزایش انعطافپذیری آنها کمک میکند.
جلوگیری از فشار و کشش بیش از حد
اجتناب از فعالیت بدنی شدید: تمرینات بدنی شدید و طولانی مدت میتوانند باعث فشار زیاد بر عضلات شوند. استراحت کافی بین تمرینات ضروری است.
تغییر وضعیت بدن: اجتناب از نشستن یا ایستادن طولانی مدت در یک وضعیت و تغییر وضعیت بدن به طور منظم.
مصرف متعادل داروها
مشاوره با پزشک: در صورت مصرف داروهایی که ممکن است باعث کاهش سطح الکترولیتها شوند، مانند دیورتیکها، مشورت با پزشک درباره تنظیم دوز یا تغییر داروها.
مدیریت استرس و اضطراب
تکنیکهای آرامشبخش: یوگا، مدیتیشن، تنفس عمیق و دیگر تکنیکهای آرامشبخش میتوانند به کاهش استرس و پیشگیری از اسپاسم عضلات کمک کنند.
استراحت کافی: خواب کافی و استراحت به بدن اجازه میدهد تا بهبود یابد و از اسپاسم عضلانی جلوگیری کند.
مراقبت از تغذیه و مکملها
مکملهای غذایی: در صورت نیاز، تحت نظر پزشک از مکملهای منیزیم، کلسیم، پتاسیم و دیگر الکترولیتها استفاده کنید.
رژیم غذایی متعادل: مصرف یک رژیم غذایی متعادل که شامل همه مواد مغذی ضروری باشد، به حفظ سلامت عمومی بدن و جلوگیری از اسپاسم عضلانی کمک میکند.
مراقبتهای محیطی
پرهیز از فعالیت در هوای بسیار گرم یا سرد: تعریق زیاد در هوای گرم یا انقباض عضلات در هوای سرد میتواند به اسپاسم عضلانی منجر شود. حفظ دمای مناسب بدن مهم است.
پوشیدن لباسهای مناسب: استفاده از لباسهای مناسب برای فعالیتهای بدنی و محافظت از بدن در برابر دمای نامناسب محیط.
دمنوش برای گرفتگی عضلات
دمنوشها میتوانند به عنوان یک راه طبیعی و موثر برای تسکین گرفتگی عضلات مورد استفاده قرار گیرند. برخی از گیاهان دارویی دارای خواص آرامبخش، ضد التهاب و کاهشدهنده درد هستند که میتوانند به تسکین اسپاسم عضلانی کمک کنند. در ادامه به معرفی چند دمنوش مناسب برای گرفتگی عضلات میپردازیم:
دمنوش بابونه
خواص:
آرامبخش و تسکیندهنده عضلات
ضد التهاب
طرز تهیه:
1 قاشق چایخوری گل بابونه خشک را در یک فنجان آب جوش بریزید.
بگذارید 10-15 دقیقه بماند.
صاف کرده و نوش جان کنید.
دمنوش زنجبیل
خواص:
ضد التهاب قوی
افزایش گردش خون
طرز تهیه:
چند تکه زنجبیل تازه را در یک فنجان آب جوش بیندازید.
بگذارید 10-15 دقیقه بماند.
صاف کرده و در صورت تمایل به آن عسل اضافه کنید.
دمنوش نعناع
خواص:
تسکیندهنده درد عضلانی
آرامبخش
طرز تهیه:
1 قاشق چایخوری برگ نعناع خشک یا چند برگ نعناع تازه را در یک فنجان آب جوش بریزید.
بگذارید 10-15 دقیقه بماند.
صاف کرده و نوش جان کنید.
دمنوش رازیانه
خواص:
ضد التهاب
کمک به تسکین اسپاسم عضلانی
طرز تهیه:
1 قاشق چایخوری بذر رازیانه را در یک فنجان آب جوش بریزید.
بگذارید 10-15 دقیقه بماند.
صاف کرده و در صورت تمایل به آن عسل اضافه کنید.
دمنوش اسطوخودوس
خواص:
آرامبخش و تسکیندهنده
کاهش درد عضلانی
طرز تهیه:
1 قاشق چایخوری گل اسطوخودوس خشک را در یک فنجان آب جوش بریزید.
بگذارید 10-15 دقیقه بماند.
صاف کرده و نوش جان کنید.
دمنوش ریشه شیرین بیان
خواص:
ضد التهاب
کمک به کاهش درد عضلانی
طرز تهیه:
1 قاشق چایخوری ریشه شیرین بیان خشک را در یک فنجان آب جوش بریزید.
بگذارید 10-15 دقیقه بماند.
صاف کرده و نوش جان کنید.
دمنوش آویشن
خواص:
ضد التهاب
آرامبخش عضلات
طرز تهیه:
1 قاشق چایخوری برگ آویشن خشک یا تازه را در یک فنجان آب جوش بریزید.
بگذارید 10-15 دقیقه بماند.
صاف کرده و نوش جان کنید.
کمبود چه ویتامینی باعث گرفتگی عضلات پا در خواب میشود؟
کمبود ویتامین D میتواند باعث گرفتگی عضلات پا در خواب شود. علاوه بر ویتامین D، کمبود ویتامین B12، ویتامین E، کلسیم، منیزیم و پتاسیم نیز میتواند به گرفتگی عضلات منجر شود. منابع اصلی این مواد مغذی شامل نور خورشید، ماهیهای چرب، لبنیات، گوشت قرمز، آجیلها، سبزیجات برگدار سبز، و غلات کامل است. اگر دچار گرفتگی عضلات پا در خواب هستید، بررسی رژیم غذایی و مشورت با پزشک برای مصرف مکملهای مناسب توصیه میشود.
ویتامین برای گرفتگی عضلات
برای پیشگیری از گرفتگی عضلات، ویتامینهایی از جمله D، B12، E، کلسیم، منیزیم و پتاسیم مهم هستند. مصرف منابع غذایی مانند ماهی، لبنیات، آجیلها، و سبزیجات برگدار سبز میتواند در این زمینه کمک کننده باشد. همچنین، مشورت با پزشک برای مصرف مکملهای ویتامینی نیز توصیه میشود.