اهمیت درمان کم خونی در دوران کرونا
تقویت سیستم ایمنی بدن در پیشگیری از ابتلا به کرونا نقش مهمی دارد. از آنجا که کم‌خونی سبب تضعیف سیستم ایمنی بدن میشود باید با مصرف مواد غذایی حاوی آهن این مشکل را برطرف کرد. مصرف مواد غذایی ضروری در طول روز نکته‌ای بسیار مهم است که باید رعایت شود. کم‌خونی فقر آهن به طرز شایعی در کشور ما وجود دارد و از همان ابتدای شروع تغذیه تکمیلی به بچه‌ها توصیه میشود حتماً همزمان با شروع تغذیه تکمیلی و به محض ۲ برابر شدن وزن خود شروع به مصرف قطره آهن کنند.
دلایل شیوع بالای کم‌خونی در ایران
یکی از دلایل کم‌خونی ناشی از فقر آهن این است که خاک، صنعت و گوشتی که استفاده می‌کنیم کفایت را کافی برای جذب آهن ندارد به این معنا که از نظر میزان مواد معدنی خاک‌های کشور ما فقیرند و در نتیجه علوفه‌ای که به دام می‌رسد باعث میشود کفایت تغذیه آهن پایین بیاید. نکته دوم در این مورد این است که منابع آهنی که ما استفاده می‌کنیم ممکن است در تداخلات غذایی باشند یعنی مثلاً گوشت، دوغ و ماست را در کنار هم استفاده می‌کنیم و تکرار این موارد از بچگی باعث میشود در کفایت جذب آهن بدن ما اثر بگذارد. امروز به خصوص در دوران نوجوانی خیلی مد شده است که افراد رژیم گیاهخواری می‌گیرند که باعث میشود کفایت آهن آن‌ها کاهش یابد. باید به یاد داشته باشیم در این روزهایی کرونایی مصرف متعادل گوشت برای تقویت سیستم ایمنی بدن توصیه میشود.
چگونه جذب آهن حبوبات را بالا ببریم؟
در بحث کمبود آهن ۲ موضوع یعنی دریافت کافی پروتئین و دریافت کافی آهن وجود دارد که با هم کاملاً متفاوت‌اند. اگرچه آهن در منابع پروتئینی مانند گوشت، مرغ و ماهی وجود دارد، اما در منابع گیاهی هم یافت میشود، اما باید بدانیم که جذب آهن از منابع گیاهی به شدت ضعیف است. مثلا حبوبات منابع طلایی برای جذب آهن نیستند؛ چراکه آهن این مواد ۳ ظرفیتی است و جذب آن کمی سخت است و حتما باید به آهن ۲ ظرفیتی تبدیل و در بدن احیا شوند. توصیه در مورد مصرف حبوبات این است که حتما با ویتامین C مصرف شوند. مثلا افراد حتما عدس و لوبیا را در کنار ویتامین C مصرف می‌کنند تا جذب آهن در آن‌ها بالا رود و موضوع دیگری که بنده شاهد بودم این است که افراد اسفناج می‌خورند و می‌گویند منبع خوبی از آهن است در حالی که این‌طور نیست و منابع گیاهی به علت نوع خاک و کودرسانی به محصولات گیاهی و هم به علت پایین بودن کفایت جذب آهن زیادی ندارند بنابراین منابع خوبی برای تامین آهن نیستند.
نقش رژیم‌های غذایی نادرست در کمبود آهن
جوزدانی گفت: مصرف نکردن صبحانه، ناهار و شام به علت گرفتن رژیم‌های نادرست باعث میشود پروتئین کافی به بدن نرسد و از همین نظر آهن بدن کم شود. این عامل یا کمبود هر ریزمغذی در بدن به خصوص در سنین بزرگسالی می‌تواند افراد را به سمت جذب بیشتر آن‌ها و در نهایت چاقی سوق دهد.
تاثیر کمبود آهن در یادگیری و خلق‌وخو
کمبود آهن در یادگیری، حافظه به خصوص حافظه کوتاه‌مدت و خلق‌وخو اثر می‌گذارد. آن دسته از افرادی که کمبود آهن دارند زودتر عصبی می‌شوند و استرسشان افزایش می‌یابد. آهن ریزمغذی بسیار مهمی است که در گلبول‌های خونی که حمل‌کننده اکسیژن به نقاط مختلف بدن هستند نقش مهمی دارد و کمبود آن می‌تواند در متابولیسم بدن اختلال ایجاد کند. هنگام مصرف غذا در وعده ناهار و شام حتما سبزیجات یا گوجه و خیار مصرف کنید؛ چراکه این عامل به جذب آهن در بدن کمک می‌کند. تخم‌مرغ منبعی از پروتئین است، اما منبع خوبی از آهن نیست؛ چراکه در تخم‌مرغ ترکیبی به نام فسفیتین وجود دارد که این ترکیب مانع جذب آهن میشود و ممکن است خیلی از خانواده‌ها تخم‌مرغ را به عنوان منبع خوب آهن مصرف کنند، اما جذب آهن آن بسیار پایین است. مثال دیگر این است که لبنیات منبع خوبی از پروتئین هستند، ولی منبع خوبی از آهن نیستند و می‌توان آن را به عنوان منبع خوب کلسیم مصرف کرد. بنابراین رژیم متعادل در طول روز باعث میشود مواد غذایی حاوی پروتئین و آهن را در هر ۳ وعده دریافت کنیم. چای، قهوه و… تا یک ساعت بعد از غذا نباید مصرف شوند و تنها گوشت قرمز منبع تامین‌کننده آهن نیست و همه انواع گوشت‌ها توصیه می‌شوند.
عسل در درمان کم‌خونی موثر است؟
عسل در تامین آهن بدن نقشی ندارد و تنها بمب انرژی برای بدن است. اگر در آن انواع گل‌ها مانند آویشن و گزنه استفاده شده باشد می‌تواند خواص گیاهان دارویی را افزایش دهد و در کم‌خونی به هیچ عنوان اثر ندارند. مصرف عرقیجات هم به این صورت است، ناگفته نماند که مصرف مکرر چای یا چای سبز با از بین بردن آهن غذا عامل مهمی در ایجاد کم‌خونی بدن است. هیچ تحقیق علمی وجود ندارد که نشان دهد نوشیدن دمنوش‌ها به درمان کم خونی کمک خواهند کرد. انداختن آهن در غذا به هیچ عنوان محتویات غذا را از نظر آهن بالا نخواهد برد و مغزها منبع گیاهی‌اند، اما می‌توانند تا حدودی منبعی از آهن باشند و انرژی بالاتری نسبت به گوشت و دیگر موارد دارند. بنابراین مصرف معقول آن‌ها کمی در دریافت آهن بدن تاثیرگذار خواهد بود. مصرف میوه و سبزی تازه به علت ویتامین C در دریافت آهن بدن نقشی تعیین‌کننده دارد. تخم‌مرغ منبع آهن نیست، اما به علت ویتامین ۱۲ B می‌تواند در آهن بدن نقش زیادی داشته باشد و خرما هم منبع خوبی از آهن برای بدن حساب می‌شوند. با توجه به ویروس کرونا تقویت سیستم ایمنی بدن در پیشگیری از ابتلا به کرونا نقش مهمی دارد و بحث کم‌خونی باید در این زمینه با مصرف مواد غذایی حاوی آهن حتما برطرف شود.
