بررسی علائم و نشانههای افسردگی
افسردگی چیست؟
افسردگی یک وضعیت روحی و روانی است که با احساسات افسردگی، انزوا، کاهش انرژی و علاقه به فعالیتهای روزمره، اختلال در خواب و تغییرات در وزن و اشتها همراه است. این وضعیت ممکن است به طور مداوم و برای مدت زمان طولانی (افسردگی مزمن) یا به صورت دورهای و معمولاً در دورههایی از زندگی (افسردگی تجربی) رخ دهد.
افسردگی میتواند تأثیرات گستردهای بر روی زندگی روزمره، کارآیی شخصی، روابط اجتماعی و کیفیت زندگی داشته باشد. افراد مبتلا به افسردگی ممکن است احساس بیارزشی و ناامیدی کنند و از انجام کارهای روزمره خود منع شوند.
مطالعه بیشتر: افسردگی چیست؟
انواع افسردگی
افسردگی به صورت عمومی میتواند به انواع مختلفی تقسیم شود، هرکدام با ویژگیها و علائم خاص خود:
افسردگی بالینی (Major Depression):
این نوع افسردگی با شدت بالا و تأثیر گذار بر روزمرگی فرد همراه است.
علائم شامل افسردگی عمیق، از دست دادن علاقه به فعالیتهای روزمره، کاهش انرژی، خستگی، اختلال در خواب و اشتها، افکار مرتبط با مرگ یا خودکشی و کاهش تمرکز میباشد.
درمان معمولاً شامل داروهای ضدافسردگی و مشاوره روانشناسی است.
افسردگی اساسی (Dysthymia):
این نوع افسردگی به صورت مداوم و پایدار بوده و بیش از دو سال به طول میانجامد.
علائم کمتر شدیدتر از افسردگی بالینی است اما بر روی کیفیت زندگی فرد تأثیرگذار است.
درمان ممکن است شامل داروهای ضدافسردگی و مشاوره روانشناسی باشد.
افسردگی منزوی (Situational Depression):
این نوع افسردگی ممکن است ناشی از رویدادهای خاصی مانند از دست دادن یک عزیز، اختلافات در روابط، مشکلات مالی یا شغلی باشد.
علائم افسردگی در این حالت ممکن است محدود به مدت کوتاهتر و خودبخود بهبود یابد.
درمان معمولاً شامل مشاوره روانشناسی و پشتیبانی اجتماعی است.
افسردگی فصلی (Seasonal Affective Disorder – SAD):
این نوع افسردگی در ماههای زمستانی و در شرایط نورپردازی کمتر اتفاق میافتد.
علائم شامل افسردگی، خواب زیاد یا بیخوابی، کاهش انرژی، افزایش وزن و اشتها و مشکلات در تمرکز و توجه میباشد.
درمان ممکن است شامل ترکیبی از روشهای رواندرمانی، نوردرمانی و در برخی موارد داروهای ضدافسردگی باشد.
هر نوع افسردگی نیاز به ارزیابی توسط یک حرفهای در زمینه روانشناسی دارد تا بهترین درمان متناسب با وضعیت فرد تعیین شود.
افسردگی در زنان چه نشانه هایی دارد؟
افسردگی در زنان ممکن است با نشانههای مختلفی همراه باشد که شامل علائم فیزیکی، روانی و رفتاری میشوند. در زیر، برخی از نشانههای رایج افسردگی در زنان آورده شده است:
افسردگی و ناامیدی: افسردگی و احساس ناامیدی عمیق از جمله نشانههای اصلی افسردگی در زنان است.
کاهش انرژی و خستگی: افسردگی میتواند منجر به کاهش انرژی، خستگی مداوم و احساس بیاشتهایی شود.
اختلال در خواب: مشکلات در خواب مانند بیداری زودرس، مشکل در خوابیدن یا خواب آلودگی ممکن است نشانههای افسردگی باشند.
تغییرات در وزن و اشتها: تغییرات ناگهانی در وزن و اشتها، از جمله افزایش یا کاهش وزن بدون دلیل مشخص، ممکن است با افسردگی همراه باشد.
اضطراب: افسردگی میتواند با اضطراب، نگرانی و استرس ناشی از موقعیتهای روزمره همراه باشد.
افکار خودکشی: افسردگی ممکن است با افکار خودکشی، احساس بیارزشی و فکر کردن در مورد مرگ یا آسیب روانی همراه باشد.
اختلال در تمرکز و توجه: مشکلات در تمرکز، حافظه و تصمیمگیری ممکن است با افسردگی همراه باشند.
تغییرات در رفتار: تغییرات در رفتار روزمره مانند ترک کارهای مورد علاقه، اجتناب از مراسم اجتماعی و انزوا ممکن است نشانههای افسردگی باشند.
درد و مشکلات جسمی: ممکن است افسردگی با درد بدنی مانند سردرد، درد عضلانی و مشکلات گوارشی همراه باشد.
تغییرات در دوره قاعدگی: برخی زنان ممکن است در دورههای افسردگی تغییرات در دوره قاعدگی خود را تجربه کنند، از جمله تغییرات در شدت و مدت دوره یا علائم PMS شدیدتر.
توجه به این نشانهها و مشاوره با یک حرفهای در زمینه سلامت روانی میتواند به تشخیص و درمان افسردگی کمک کند.
نشانه های افسردگی در مردان
افسردگی در مردان ممکن است با نشانههای مختلفی همراه باشد که در برخی موارد ممکن است با نشانههای افسردگی در زنان متفاوت باشد. در زیر، برخی از نشانههای رایج افسردگی در مردان آورده شده است:
احساس افسردگی و ناامیدی: احساس افسردگی و بیامیدی عمیق از جمله نشانههای اصلی افسردگی در مردان است.
خستگی و کاهش انرژی: افسردگی ممکن است با احساس خستگی مداوم، کاهش انرژی و بیاشتهایی همراه باشد.
کاهش علاقه به فعالیتهای روزمره: ممکن است مردان مبتلا به افسردگی کاهش علاقه به فعالیتهای روزمره خود را تجربه کنند و از انجام آنها اجتناب کنند.
خشم و عصبانیت: افسردگی ممکن است با افزایش خشم، عصبانیت و اندوه همراه باشد.
تغییرات در خواب و خواب آلودگی: مشکلات در خواب مانند بیداری زودرس، بیخوابی، یا خواب آلودگی ممکن است با افسردگی همراه باشند.
مشکلات در اشتها و وزن: تغییرات ناگهانی در وزن و اشتها، از جمله افزایش یا کاهش وزن بدون دلیل مشخص میتواند نشانههای افسردگی در مردان باشد.
تغییرات در رفتار جنسی: ممکن است مردان مبتلا به افسردگی مشکلات در عملکرد جنسی، کاهش انگیزه جنسی و اختلال در ارتباطات جنسی تجربه کنند.
افکار خودکشی و خودآسیب رساندن: افسردگی ممکن است با افکار خودکشی، تمایل به خودآسیب رساندن و افکار منفی در مورد خود همراه باشد.
اختلال در تمرکز و توجه: مشکلات در تمرکز، حافظه و تصمیمگیری ممکن است با افسردگی همراه باشد.
استرس و اضطراب: ممکن است افسردگی با اضطراب، استرس و نگرانی ناشی از موقعیتهای روزمره همراه باشد.
نشانه های افسردگی در کودکان
افسردگی در کودکان میتواند نشانهها و علائم مختلفی داشته باشد که به دلایل مختلفی مربوط میشوند. زیرا کودکان نمیتوانند به طور کامل احساسات و احوال روحی خود را بیان کنند، تشخیص افسردگی در آنها ممکن است مشکل باشد. اما برخی از نشانههای معمول افسردگی در کودکان عبارتند از:
تغییر در رفتار: کودکان ممکن است از رفتار عادی خود که ممکن است شامل افزایش یا کاهش فعالیت، تغییر در الگوهای خواب و خوراکی یا تغییرات در رفتار مدرسهای و اجتماعی باشد، کمتر یا بیشتر برآیند.
احساسات منفی: احساسات افسردهی، بیاعتمادی به خود، بیامیدی و عدم اراده در زندگی میتوانند در کودکان مشاهده شود.
اضطراب: کودکان ممکن است از اضطراب و نگرانیهای بیشتری نسبت به موقعیتهای روزمره و مدرسه رنج ببرند.
مشکلات در تمرکز و توجه: کاهش توانایی در تمرکز و توجه به مدرسه، بازی و وظایف روزمره میتواند یک نشانه افسردگی در کودکان باشد.
تغییرات در شیوه خوردن و خواب: تغییرات در الگوهای خوردن و خواب مانند خواب زیاد، بیخوابی، تغییرات در اشتها و وزن میتوانند نشانههای افسردگی در کودکان باشند.
تغییرات در مدرسه و رفتار مدرسهای: عدم توجه به تکالیف مدرسه، عدم مشارکت در فعالیتهای مدرسهای و اختلال در روابط با دوستان مدرسه ممکن است از نشانههای افسردگی در کودکان باشد.
تغییرات در رفتار اجتماعی: اختلافات در رفتار با دیگران، انزوا، عدم علاقه به بازی با دوستان و اختلال در روابط اجتماعی میتوانند نشانههای افسردگی در کودکان باشند.
فیزیکی علائم: در برخی موارد، علائم فیزیکی مانند درد شکمی، سردرد و مشکلات گوارشی نیز ممکن است با افسردگی همراه باشد.
به عنوان والدین و مراقبین، توجه به تغییرات در رفتار و روحیه کودکان و مشاوره با متخصصان میتواند در تشخیص و مدیریت افسردگی در آنها مفید باشد.
چگونه افسردگی درمان میشود؟
مان افسردگی معمولاً شامل ترکیبی از روشهای مختلف است که با همکاری یک تیم متخصص انجام میشود. این تیم ممکن است شامل پزشکان عمومی، روانپزشکان، روانشناسان و مشاوران رواندرمانی باشد. در زیر، به برخی از روشهای معمول درمان افسردگی اشاره شده است
داروهای ضدافسردگی:
مهارکنندههای بازجذب سروتونین (SSRIs): این داروها به سروتونین مغز معروف هستند که یک مادهٔ شیمیایی در مغز است که میتواند برخی از علائم افسردگی را کاهش دهد. برخی از داروهای این گروه شامل فلوکستین (Prozac)، سرترالین (Zoloft)، و اسیتالوپرام (Lexapro) هستند.
مهارکنندههای بازجذب نوراپینفرین و سروتونین (SNRIs): این داروها همچنین سطح سروتونین را در مغز افزایش میدهند، اما علاوه بر این، نوراپینفرین نیز را مهار میکنند. این داروها شامل ونلافاکسین (Effexor XR) و دوزالفکسین (Cymbalta) میشوند.
داروهای تریسایکلیک و مهارکننده مونوآمین اکسیداز (MAOIs): این داروها نیز به عنوان یک الگوی درمانی مورد استفاده قرار میگیرند. مانند ترانیلسیپرومین (Parnate) و فنلزین (Nardil).
مشاوره روانشناختی (Psychotherapy):
مشاوره رفتاری-شناختی (CBT): این روش تغییر الگوهای منفی فکری و رفتاری را به کمک مشاوره هدفمند بهبود میبخشد.
مشاوره رفع تنش (Stress Reduction Therapy): این روش به کودکان و بزرگسالان کمک میکند با استرس و نگرانیهای زندگی روزمره خود مقابله کنند و راهکارهایی برای کاهش آنها یاد بگیرند.
مشاوره گروهی و خانواده: این روشها به افراد امکان میدهند با دیگران که ممکن است مشکلات مشابهی داشته باشند ارتباط برقرار کنند و از تجارب یکدیگر استفاده کنند.
مداخله رفتاری:
تنظیم فعالیت: مثلاً تعیین برنامههای روزانه، فعالیتهای ورزشی و ساعات استراحت منظم.
ارتقاء روابط اجتماعی: افزایش فعالیتهای اجتماعی و ارتباط با دوستان و خانواده.
درمان هوازی:
ورزش منظم و فعالیت بدنی میتواند سطح اندوفین ها (هورمونهای خوشحالی) را افزایش داده وباعث بهبود وضعیت میشود.
افسردگی بعد از زایمان چیست و چه نشانه هایی دارد؟
مطالعه بیشتر: افسردگی بعد از زایمان
افسردگی بعد از زایمان یا معروف به Baby Blues یا Postpartum Depression (PPD) یک وضعیت روحی و عاطفی است که ممکن است بعد از زایمان در بعضی از زنان رخ دهد. این افسردگی میتواند از چند هفته تا چند ماه پس از زایمان ادامه داشته باشد و نیاز به تشخیص و درمان دارد. برخلاف Baby Blues که معمولاً در چند هفته اول پس از زایمان ظاهر میشود و بهطور معمول خود به خود بهبود مییابد، افسردگی بعد از زایمان به درمان نیاز دارد و ممکن است اثرات طولانی مدتی بر روی مادر و همچنین بر روی رابطه مادر و کودک داشته باشد.
نشانههای افسردگی بعد از زایمان شامل موارد زیر میشود:
احساس اضطراب یا افسردگی شدید: ممکن است زنان دچار احساسات شدیدی از اضطراب، ناراحتی و افسردگی شوند که تا حدی که توانایی روزمرگی را تحت تاثیر قرار میدهد.
خستگی و انرژی کم: افسردگی بعد از زایمان ممکن است با خستگی شدید، افزایش نیاز به استراحت و احساس کمبود انرژی همراه باشد.
تغییرات در خواب و اشتها: افسردگی ممکن است با مشکلات در خواب مانند بیخوابی یا خواب زیاد همراه باشد و ممکن است الگوی خوردن نیز تغییر کند.
اضطراب نسبت به کودک: این افسردگی ممکن است با اضطراب و نگرانی نسبت به مراقبت از کودک، ترس از نقصان مهارتهای والدینی و احساس ناتوانی در مراقبت از کودک همراه باشد.
اختلالات در رفتار: ممکن است زنان دچار تغییرات در رفتاری مانند انزوا، کاهش علاقه به فعالیتهای روزمره، عدم توانایی در ترک کودک راحت و… شوند.