کمبود آهن می‌تواند به کم خونی فقر آهن منجر شود که این اتفاق اکسیژن‌رسانی به اندام‌ها و بافت‌ها را کاهش می‌دهد. با توجه به اینکه کمبود آهن شایع‌ترین دلیل کم خونی است، مصرف قرص آهن بخش مهمی از درمان کم خونی را تشکیل می‌دهد. در این مقاله، انواع قرص آهن و همچنین فواید و عوارض آن‌ها بررسی می‌شوند. با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله می خوانیم:
انواع قرص آهن
فواید مصرف قرص آهن
چه افرادی ممکن است به مکمل آهن نیاز داشته باشند ؟
نحوه مصرف قرص آهن
انواع قرص آهن
به طور کلی، آهن در مکمل‌ها به دو شکل آهن فروس (ferrous) و آهن فریک (ferric) یافت می‌شود. به دلیل حلالیت بالاتر، جذب آهن فروس نسبت به آهن فریک برای بدن آسان‌تر است. محبوب‌ترین مکمل‌های آهن شامل فروس سولفات، فروس گلوکونات، فریک سولفات و فریک سیترات می‌شوند. ویتامین C نیز به بدن در جذب آهن کمک می‌کند، بنابراین برخی تولیدکنندگان این ویتامین را به فرمولاسیون محصولات خود اضافه می‌کنند.
آیا قرص آهن برای کم خونی است؟
از میان تمام فواید قرص آهن شایع‌ترین بیماری که به قرص آهن نیاز دارد، کم خونی فقر آهن است. اکثر مردم می‌توانند تمام آهن مورد نیاز خود را از غذاها دریافت کنند، اما در صورت دچار کم خونی هستید، احتمالاً آهن موجود در رژیم غذایی کافی نیست. در افراد مبتلا به کم خونی فقر آهن، تعداد گلبول قرمز کم است و به همین دلیل اکسیژن کافی به قسمت‌های مختلف بدن نمی‌رسد. علائم کم خونی فقر آهن شامل موارد زیر است:
- خستگی
- ضعف
- سرگیجه
- تنگی نفس
- پوست رنگ‌پریده
درمان کمبود آهن می‌تواند علائم مرتبط با آن را کاهش دهد و به جلوگیری از عوارض ناشی از کم خونی کمک کند. علاوه بر این، بعضی از افراد به دلیل ابتلا به اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی (ADHD) یا با هدف بهبود عملکرد ورزشی از مکمل آهن استفاده می‌کنند. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که کمبود آهن ممکن است با ADHD مرتبط باشد، اما نیاز به تحقیقات بیشتری است. همچنین، در یک مطالعه علمی مشخص شد که مصرف مکمل آهن می‌تواند عملکرد ورزشی را در افرادی که کمبود آهن دارند، بهبود بخشد.
چه افرادی ممکن است به مکمل آهن نیاز داشته باشند؟
هر کسی ممکن است به کمبود آهن و کم خونی ناشی از آن مبتلا شود، اما این مشکل در افراد زیر شایع‌تر است:
- زنانی که در سنین باروری به‌سر می‌برند و پریود می‌شوند (اگر خونریزی قاعدگی شما شدید است، مصرف قرص آهن در دوران پریود می‌تواند از بروز کم خونی جلوگیری کند.)
- زنان باردار
- کودکان (عدم دریافت قرص آهن در کودکان مبتلا به کم خونی باعث مختل شدن رشد و تکامل آن‌ها می‌شود.)
- افرادی که به طور مکرر خون اهدا می‌کنند
- افرادی که جراحی بای‌پس معده انجام می‌دهند
- نوزادان نارسی که قبل از هفته 37 بارداری به دنیا می‌آیند
- گیاه‌خواران
- افراد مبتلا به بعضی از بیماری‌ها (مثل سرطان، مشکلات گوارشی و نارسایی قلبی)
- بیماران کلیوی که همودیالیز می‌شوند
- استفاده طولانی‌مدت از آنتی‌اسیدها
نحوه مصرف قرص آهن
پزشک ممکن است از شما بخواهد هر روز از مکمل آهن استفاده کنید. با این حال، بعضی از تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف یک روز در میان آهن هم ممکن است موثر باشد و حتی جذب بهتری داشته باشد. در مورد اینکه کدام استراتژی برای شما مناسب‌تر است، با پزشک صحبت کنید.
نکات مهمی که باید در حین مصرف مکمل آهن رعایت کنید عبارتند از:
- بهتر است مکمل آهن را با معده خالی بخورید. اما در صورت بروز مشکلات گوارشی، می‌توانید آن را همراه با غذا مصرف کنید.
- قرص را به طور کامل ببلعید. آن را خرد نکنید، نجوید یا نشکنید.
- سعی کنید مکمل آهن را همراه با ویتامین C (برای مثال، یک لیوان آب پرتقال) مصرف کنید تا جذب آن بیشتر شود.
- بعضی مواد غذایی مانند لبنیات، تخم‌مرغ، اسفناج، غلات کامل و کافئین می‌توانند جذب آهن را کاهش دهند. سعی کنید حداقل یک ساعت قبل و بعد از مصرف مکمل از خوردن این غذاها خودداری کنید.
- بین زمان مصرف قرص آهن با زمان مصرف آنتی‌اسیدها (که برای خنثی کردن اسید معده تجویز می‌شوند) و مکمل کلسیم حداقل یک ساعت فاصله در نظر بگیرید. آنتی‌اسیدها اسیدیته معده را که برای جذب آهن لازم است، کاهش می‌دهند.
در بیشتر موارد، به تدریج که بدنتان با مکمل سازگار می‌شود، این عوارض کاهش می‌یابند. اما اگر ادامه پیدا کردند یا باعث نگرانی شما شدند، با پزشک صحبت کنید.
اگر در مصرف مکمل آهن زیاده‌روی کنید، ممکن است دچار مسمومیت شوید. تجمع آهن در بدن می‌تواند در نهایت به سیروز کبدی، سرطان کبد و بیماری قلبی منجر شود. در موارد شدید، مصرف بیش از حد آهن (60 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) باعث نارسایی اندام، کما و مرگ می‌شود. اگر فکر می‌کنید آهن زیادی مصرف کرده‌اید، در اسرع وقت به دنبال درمان بروید.
بعضی از اختلالات ژنتیکی باعث می‌شوند بدن از غذاها مقدار زیادی آهن جذب کند که این می‌تواند به اضافه بار آهن منجر شود. هموکروماتوز یک اختلال ژنتیکی است که باعث تجمع آهن در بدن می‌شود. در صورت ابتلا به این بیماری، مصرف مکمل آهن توصیه نمی‌شود.
نتیجه گیری
آهن یک ماده معدنی حیاتی است که به گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کند تا اکسیژن را به قسمت‌های مختلف بدن منتقل کنند. اگر آهن کافی در بدن خود نداشته باشید، پزشک ممکن است به شما توصیه کند از قرص آهن استفاده کنید. مقدار مورد نیاز این مکمل به عوامل مختلفی بستگی دارد، بنابراین بهتر است در مورد آن با پزشک خود مشورت کنید.
هر یک از انواع قرص آهن دارای مزایا و معایب خاص خود هستند و برای استفاده در بارداری باید با پزشک مشورت شود. همچنین، مصرف قرص آهن در بارداری باید زیر نظر پزشک باشد و به مقدار توصیه شده توسط او مصرف شود. در زمان خرید قرص آهن به میزان آهن موردنیاز بدن، سن، جنس و … توجه کرده و حتما با پزشک خود مشورت کنید.
