در بین لیست مکملهای آهن محصولات زیادی برای جبران فقر آهن وجود داد. کمبود آهن، که به عنوان سیدروپنی نیز شناخته میشود، وضعیتی است که در آن بدن شما فاقد آهن مورد نیاز برای حفظ عملکرد طبیعی است. این وضعیت در کشورهای در حال توسعه رایج است، جایی که بیش از یک چهارم جمعیت ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد اما خرید قرص آهن و مصرف بی رویه آن ممکن است مشکلات بسیاری را ایجاد کند این درحالی است که مضرات قرص آهن در زمان مصرف بیرویه آن بیشتر از فواید قرص آهن است.
اصولاً از غذاهایی که میخورید، مقدار کافی آهن دریافت میکنید. اما ممکن است در مواقع خاص با کمبود آهن مواجه شوید. این اتفاق معمولاً در دوران بارداری یا قاعدگی شدید رخ میدهد. گروههای خاصی در برابر کمبود آهن آسیبپذیر هستند، از جمله کودکان خردسال، دختران نوجوان، و افراد مبتلا به نارسایی مزمن قلبی، بیماری کرون، بیماری سلیاک یا کولیت اولسراتیو.
تأثیر مصرف قرص آهن در بدن را نمیتوان نادیده گرفت؛ به طور کلی موارد مصرف قرص آهن برای بهبود خواب، افزایش تمرکز، رفع خستگی و مواردی از این قبیل است.
در این مقاله فواید قرص آهن و مضرات آن را بررسی می کنیم.
آنچه در این مقاله می خوانیم:
فواید قرص آهن
عوارض قرص آهن
سخن پایانی
فواید قرص آهن
درمان کم خونی
فواید قرص آهن
کمخونی
یکی از مهمترین فواید قرص آهن، درمان کم خونی است. آهن برای درمان کم خونی، یکی از شایعترین کمبودهای تغذیهای در جهان مفید است. کم خونی زمانی ایجاد میشود که هموگلوبین کمتر از حد طبیعی باشد. علائم کم خونی شامل خستگی، سرگیجه، تنگی نفس، ضربان قلب سریع و احساس ضعف است.
افزایش هموگلوبین
عملکرد اصلی آهن در بدن تشکیل هموگلوبین و پروتئین گلبول قرمز است که هدف اصلی آن انتقال اکسیژن در خون است. هموگلوبین اضافی مهم است، زیرا انسان به طرق مختلف خون از دست میدهد، به خصوص در اثر جراحات. همچنین، زنان هر ماه در طول دوره قاعدگی خود خون از دست میدهند، که یکی از دلایلی است که زنان ممکن است بیشتر از کم خونی رنج ببرند.
کاهش خستگی
یکی دیگر از فواید قرص آهن کمک به مدیریت خستگی است که میتواند هم مردان و هم زنان را تحت تأثیر قرار دهد. حتی در افرادی که کم خون ندارند، کمبود آهن میتواند سطح انرژی را کاهش دهد. این امر به ویژه در زنان در طول سالهای باروری رایج است. خستگی ناشی از کمبود آهن باعث میشود که در برنامه روزانه فرد اختلال ایجاد کند و فعالیتهای روزانه ممکن است خستهکننده بنظر برسند.
بهبود استقامت عضلات
بهبود استقامت عضلات یکی دیگر از فواید قرص آهن است. متابولیسم عضلانی و آهن کم با هم مرتبط هستند. سطوح کافی آهن به تأمین اکسیژن لازم برای انقباض و استقامت عضلات کمک میکند. ضعف عضلانی یکی از شایعترین علائم کم خونی است. آهن کم نیز خستگی عضلات را بهبود میبخشد. کمبود آهن بافتهای عضلانی را ملتهب کرده و باعث درد میشود. هموگلوبین غنی از آهن به کاهش درد کمک میکند، زیرا بافتهای آسیب دیده را ترمیم میکند.
حفظ سلامت بارداری
آهن برای حفظ سلامت بارداری بسیار مهم است. حجم خون و تولید گلبول های قرمز در طول بارداری به طور چشمگیری افزایش می یابد تا اکسیژن و مواد مغذی برای جنین درحال رشد تامین گردد. درنتیجه، نیاز به آهن نیز افزایش می یابد. درحالی که بدن معمولا جذب آهن در طول بارداری را به حداکثر افزایش می دهد اما ناکافی بودن جذب آهن یا سایر عواملی که بر جذب آنها تاثیر دارند، می تواند منجر به فقر آهن شود.
کم شدن جذب آهن در طول بارداری، خطر زایمان زودرس و کم شدن وزن نوزاد و نیز کاهش ذخایر آهن و آسیب به رشد شناختی یا رفتاری اطفال را افزایش می دهد. زنان بارداری که سطح آهنشان پایین است، بیشتر به عفونت مبتلا می شوند زیرا آهن، سیستم ایمنی را تقویت می کند.
بدیهی است که مکمل های آهن برای زنان باردار که دچار فقر آهن هستند، ضروری است. به هرحال تحقیقات، مصرف آهن بیشتری را به زنان باردار حتی کسانی که سطح آهن شان نرمال است، توصیه می کنند. همه زنان باردار باید روزانه 30 تا 60 میلی گرم مکمل آهن را صرف نظر از سطح آهن شان مصرف کنند.
افزایش انرژی
ناکافی بودن آهن در رژیم غذایی می تواند بر کارایی بدن و استفاده از انرژی تاثیر بگذارد. آهن، اکسیژن را برای عضلات و مغز تامین می کند و این ماده مغذی برای عملکرد روانی و جسمی بسیار حیاتی است. کم شدن سطح آهن موجب عدم تمرکز، عصبانیت و کاهش بنیه بدن می شود. بنابراین، حرص به کافی بودن مصرف آهن از منابع غذایی یا مکملهای مورد نیاز مهم است تا عملکرد بهینه بدن حفظ شود.
مضرات قرص آهن
ناراحتی معده شایعترین عارضه قرص آهن است. یبوست یکی دیگر از عوارض جانبی بسیار رایج برخی از اشکال قرص آهن است. افرادی که دارای اختلالات ژنتیکی خاصی هستند، اگر شرایط آنها باعث شود آهن بیشتری از غذا جذب کنند، در معرض خطر اضافه بار آهن هستند.
برخی دیگر از عوارض قرص آهن عبارتند از:
- آهن بیش از حد ممکن است باعث تجمع آهن در کبد و سایر اندامها و همچنین ایجاد رادیکالهای آزاد شود که به سلولها و بافتها آسیب میرساند. این امر خطر ابتلا به برخی سرطانها را افزایش میدهد.
- مصرف دوزهای بالای مکملهای آهن میتواند باعث تهوع، استفراغ و معده درد شود. موارد بسیار نادری از مصرف بیش از حد آهن وجود دارد که منجر به خونریزی داخلی، تشنج، کما و حتی مرگ میشود.
- مکملهای آهن میتوانند باعث یبوست در دوران بارداری شوند.
- مدفوع تیره نیز رایج، مکمل است یکی از عوارض رایج قرص آهن باشد.
- مکملهای آهن اگر در دوز توصیهشده مصرف شوند، عموماً بیخطر و قابل تحمل هستند. این مکمل ممکن است در برخی افراد عوارض جانبی از جمله ناراحتی معده، حالت تهوع، اسهال، غش و استفراغ ایجاد کند. مدفوع تیره نیز رایج، مکمل است یکی از عوارض رایج قرص آهن باشد.
سخن پایانی
دلدرد، سوزش سر دل، حالت تهوع، اسهال، استفراغ، یبوست و تیره شدن رنگ مدفوع از شایعترین عوارض مصرف قرص آهن به شمار میآیند. اگر فرد به جای قرص از شربت یا قطره آهن استفاده کند، ممکن است تیره شدن رنگ دندانها را نیز تجربه کند. برای اینکه جذب آهن در بدن را به حداکثر برسانید، مصرف منابع ویتامین سی را در کنار مکمل آهن هرگز فراموش نکنید.
در این مطلب در مورد خواص قرص آهن صحبت کردیم. آهن یک ماده معدنی ضروری در بدن انسان است و تنظیم سطح آهن برای کاهش خستگی، درمان کم خونی و تقویت سیستم ایمنی و بسیاری از فواید دیگر برای سلامتی مهم است. با این حال، مهم است که مکمل آهن را مصرف نکنید مگر اینکه دچار کمبود آهن هستید. اگر احساس میکنید کمبود آهن را تجربه میکنید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید؛ زیرا علائم شما ممکن است مربوط به بیماری دیگری باشند. اگر مطمئن شدید که کم خونی دارید، میتوانید به میزانی که پزشک توصیه میکند، قرص آهن مصرف کنید.